Γράφει ο Στέλιος Σταυρίδης

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 6 Οκτωβρίου 2012

Οι περισσότεροι διάλογοι ξεκινούν συνήθως με το αγωνιώδες ερώτημα : «Πώς τα βλέπεις ; Υπάρχει άραγε ελπίς ;» Όλοι κρέμονται από τα χείλη του συνομιλητή τους, ελπίζοντας να ακούσουν κάτι που να τους δώσει κουράγιο. Όποιος απαντήσει με ψήγματα έστω αισιοδοξίας, κατακεραυνώνεται με τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα, που καθημερινά μας βομβαρδίζουν. Και ενώ βλέπεις στα μάτια του συνομιλητή σου την προσδοκία από «κάπου να πιαστεί», βλέπεις ταυτόχρονα και την ακραία αγανάκτηση και την απόλυτη απαισιοδοξία.

Η κοινωνία είναι τόσο βαθειά αποπροσανατολισμένη, που άνθρωποι μορφωμένοι συζητούν με σοβαρότητα για τα 600 δις που είναι έτοιμοι να… προσφέρουν κάποιοι εξ Αμερικής, που προφανώς καπηλεύονται την ιδιότητα του ομογενούς. Μια ιδιότητα που συνδυάστηκε με την ξενιτειά, την σκληρή δουλειά, την κοινωνική και οικονομική επιτυχία, την εθνική υπερηφάνεια και την αγάπη για την πατρίδα. Ο έχων ακόμα στοιχειώδη ευθυκρισία, διαβάζοντας τα όσα γράφονται και ακούγονται γι’αυτό το θέμα, αρχίζει και ο ίδιος να παραλογίζεται και να διερωτάται : «Μήπως τελικά πραγματικά μας “ψεκάζουν” και έχουμε χάσει την στοιχειώδη δυνατότητα να αξιολογήσουμε ότι τα σκουπίδια που μας πουλάνε, δεν είναι υπερωκεάνια με αμύθητους θησαυρούς ;»

Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε ένα καινούργιο επάγγελμα, αυτό του μελλοντολόγου. Μην πάει το μυαλό σας σε «καφετζούδες», χαρτορίχτρες και μάγους των Ταρώ. Οι «μελλοντολόγοι» είναι σπουδαίοι ακαδημαϊκοί, κυρίως οικονομολόγοι, που μελετούν τις συνθήκες και τις εφαρμοζόμενες πρακτικές μιας χώρας και μετά βεβαιότητος προβλέπουν την εξέλιξή της, δηλαδή το μέλλον της.

Έχεις π.χ. ένα μικρό και ευέλικτο κράτος, σταθερότητα φορολογικού συστήματος, απλές διαδικασίες, ευέλικτους εργασιακούς νόμους, λειτουργεί ο ανταγωνισμός, έχεις φιλικό περιβάλλον προς την επιχειρηματικότητα, χαμηλή διαφθορά, λειτουργεί η Δικαιοσύνη, υπάρχει μηδενική ανοχή στην ανομία, προσελκύονται επενδύσεις, κ.λπ.; Τότε έχεις μέλλον λαμπρό. Αντιθέτως, αν έχεις ανεύθυνους πολιτικούς (που τάζουν λαγούς με πετραχήλια), που το εκλογικό σώμα τους επιλέγει ακριβώς επειδή του τάζουν τον ουρανό με τ’ άστρα, έχεις πλήρη ασυδοσία και τόσα άλλα που τα ζήσαμε επί δεκαετίες, ε τότε το μέλλον σου είναι μαύρο κι άραχνο.

Ο Έλληνας αρνείται πεισματικά να δεχθεί ότι μοιραία μειώνεται βίαια το εισόδημά του, διότι οι εγκληματούντες κρατιστές τον έκαναν πλασματικά πλούσιο. Πολύ σωστά τόνισε την Πέμπτη, ο Πρωθυπουργός κ. Α. Σαμαράς σε επετειακό συνέδριο της Herald Tribune στο Παρίσι : «Ο Έλληνας έχει ήδη χάσει κατά μέσον όρο το 35% του εισοδήματός του. Αν βγούμε από το ευρώ, τότε σε λίγους μήνες θα χάσει βίαια ακόμα ένα 70%». Δηλαδή από 100 ευρώ εισοδήματος, κινδυνεύουμε να βρεθούμε με μόνο 20 ευρώ ! Και ταυτόχρονα, οι τιμές όλων των εισαγώμενων προϊόντων (από βενζίνη μέχρι το παιδικό γάλα), θα έχουν αυξηθεί κατά 2 – 3 φορές.

Τις τελευταίες δεκαετίες ξεχάσαμε την λέξη «ήθος», ενώ η έννοια της συνεργασίας, έγινε συνώνυμη της τραγωδίας, λόγω της πλήρους ανυπαρξίας ομαδικού πνεύματος. Μετρήσεις δείχνουν ότι ο Έλληνας εμπιστεύεται τους συνεργάτες του σε ποσοστό μόλις 11%, τη στιγμή που το ποσοστό στους Δανούς φτάνει το 83% !

Μάθαμε να προβάλλουμε αυτά που έχουμε (κυρίως σύμβολα πολυτελείας) και δεν προβάλλουμε τί είμαστε. Το χειρότερο κομμάτι του μηντιακού συστήματος ανέδειξε άθλιους φελλούς ως πρότυπα του lifestyle, εκπορνεύοντας και ισοπεδώνοντας έτσι τη νεολαία μας. Την ίδια ώρα, η Κίνα «παράγει» ετησίως 8,5 εκατομμύρια πτυχιούχους ανωτάτων σχολών, δηλαδή σχεδόν μια Ελλάδα πτυχιούχους ! Το Πανεπιστήμιο της Σανγκάης διακρίνεται ανάμεσα στα καλύτερα του κόσμου, την ώρα που εδώ, μια θλιβερή αλλά πανίσχυρη μειοψηφία (καθηγητικό κατεστημένο), ίδρυε ΤΕΙ της συμφοράς, που έδιναν πτυχία σε… μεσήλικες φοιτητές, που έμπαιναν (με) «μηδενικά» και έβγαιναν (κατακαμένα) κούτσουρα. Έτσι καπηλεύτηκαν αυτοί, οι κυρίως αριστερόστροφοι «ατσίδες», τον πόνο κάθε γονιού να δει το παιδί του με πτυχίο ανωτάτης σχολής.

Η κρίση δημιούργησε τουλάχιστον 25% νεόπτωχους (όλοι μέλη της μεσο-ανώτερης τάξης), ενώ πολλαπλασίασε φτωχούς ή πάμπτωχους. Δεν μας αξίζει όμως μίζερη γλώσσα και αυτολύπηση. Ας έχουμε χιούμορ και αυτοσαρκασμό και ας αποδεχθούμε τις αδυναμίες μας. Ας χτίσουμε σε αξίες και αρχές και επάνω σε αυτές ας πατήσουμε γερά. Συνήθως, ο φτωχός είναι και πολύ περισσότερο αξιοπρεπής και γι’αυτόν ακριβώς το λόγο έχει πολλά κίνητρα να προσπαθήσει να προοδεύσει για να ξεφύγει από την φτώχεια. Αυτό έκανε η γενιά του Μεσοπολέμου.

Δυστυχώς, ο υπερβολικός και αδικαιολόγητος πλουτισμός συνδυάστηκε με απώλεια της αξιοπρέπειάς μας, που τώρα ξαφνικά θυμηθήκαμε. Αν αυτό είναι ειλικρινές, τότε οι μελλοντολόγοι θα μας πουν ότι αρχίζουμε να χαράζουμε σωστή πορεία, με σκληρή δουλειά, έντιμη δημιουργία, ισονομία και σεβασμό στην κοινωνία. Μία πορεία μεταρρυθμίσεων, υγιούς ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση.