Έχεις γνώμη; Έχεις άποψη; Είσαι ενημερωμένος για τα πάντα; Ωραία.

 

Και πού ακριβώς βρήκες τη γνώμη σου; Ποιες είναι οι πηγές σου;

Έχεις εξετάσει ποτέ σε βάθος αν η άποψη σου είναι ορθολογική; Αν στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα;

Ή μήπως τσίμπησες την πιο εύκαιρη γνώμη, αυτή που πίστεψαν οι πολλοί, μην τυχόν σε περάσουν για άσχετο;

Κι έπειτα τη διέδωσες κιόλας;

 

Προσπάθησες να πείσεις κι άλλους για την ορθότητα των απόψεών σου;

Και τέλος πάντων, μήπως έχεις βάλει το χεράκι σου για να σχηματιστεί αυτή η τεράστια απάτη που λέγεται «κοινή γνώμη»;

 

Πάντοτε αναρωτιόμουν, πού στα κομμάτια γεννιέται αυτό το πράγμα.

Ποιος είναι ο πρώτος που εκφράζει μια άποψη και στη συνέχεια ανακυκλώνεται τόσο ευρέως, ώστε να γίνει κοινή συνείδηση.

Επειδή προτιμώ να ψάχνω τις απορίες μου μέχρι να τις λύνω, το έψαξα το ζήτημα και βρίσκομαι εδώ για να σας το παρουσιάσω.

 

Τα ευρήματα δεν είναι τυχαία, δεν ρώτησα το μπάρμπα μου τον ψεύτη.

Άνοιξα βιβλία, αναζήτησα έρευνες, διασταύρωσα, σκέφτηκα και τέλος έκρινα αν αυτά που θα σας πω είναι σωστά.

Μη σας τρώω και την ώρα άδικα.

 

«Ο καθένας προτιμά να πιστέψει τυφλά μια άποψη, παρά να ασκήσει την κρίση του», είπε ο Σενέκας.

Γεγονός, πως ο καθένας θέλει να έχει κι από μια άποψη.

Είναι εξαιρετικά βολικό να υιοθετήσει μια έτοιμη γνώμη, πάρα να βάλει το μυαλό του να δουλέψει, να εξετάσει αν αυτό που άκουσε έχει λογική βάση ή απλώς είναι αληθοφανές.

 

Συνήθως υιοθετούμε τη θεώρηση που έχουν οι πολλοί για τα πράγματα, υπό το φόβο πως θα μας θεωρήσουν τρελούς, αντιδραστικούς, θρασύτατους, να μη σου πω και ξενέρωτους.

Ακόμα κι αν αρχικά έχουμε τις αμφιβολίες μας για τη γνώμη που εκφράζεται δημόσια ή ιδιωτικά,αναγκαζόμαστε κάποτε να υποχωρήσουμε κάτω από την πίεση του κοινωνικού συνόλου.

Ή κάνουμε πίσω από σκέτη τεμπελιά, ίσως και από άγνοια.

 

Και πού ακριβώς βρίσκονται οι γνώμες ή οι απόψεις τις οποίες υιοθετούμε; Από πού ξεκινάνε;

Στις μέρες μας συνήθως ξεκινάνε από την τηλεόραση, τις εφημερίδες και τα τελευταία χρόνια από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

 

Πώς διαχέεται μια άποψη στο κοινό;

Μα, χρησιμοποιώντας κάποιον άνθρωπο ως αυθεντία.

 

Βγαίνει ένας μεγαλοδημοσιογράφος, επικαλείται μια απίθανη πηγή ως ειδήμονα, λέει μπλα-μπλα-μπλα συνωμοσία, μπλα-μπλα-μπλα επιτόκια, μπλα-μπλα λέσχη, μπλα-μπλα-μπλα μας ψεκάζουν.

Υποτίθεται πως έχει εξετάσει τα δεδομένα πριν μας τα παρουσιάσει.

Το έχει κάνει όμως σε βάθος,ως όφειλε;

 

Είναι λίγο δύσκολο να εξετάσουμε επί τόπου αν αυτά που λέει ανταποκρίνονται σε πραγματικά δεδομένα.

Μπορεί να είναι προσωπικές του απόψεις, μπορεί να προωθεί τα συμφέροντα του καναλιού για το οποίο εργάζεται (έλα!), μπορεί πολύ απλά να είναι ένας τενεκές ξεγάνωτος.

 

Πόσοι από μας έχουμε την όρεξη ή τη γνώση ή την πρόσβαση στη γνώση, για να εξετάσουμε αν αυτά που λέει είναι αλήθειες ή μας παραμυθιάζει μέσα στα μούτρα;

Μήπως τελικά τα καταπίνουμε αμάσητα, τα «θέσφατα»;

 

Ο Σοπενχάουερ έλεγε πως «η κοινή γνώμη γεννάται συνήθως από έναν-δυο ανθρώπους, το πολύ».

Έπειτα, αυτοί οι ένα-δυό τη διαδίδουν, αλλά κανείς δεν εξετάζει αν είναι σωστή.

Στη συνέχεια, κάποιος αναλαμβάνει να τη διαδώσει ευρύτερα.

Αν μάλιστα δύναται να εξυπηρετεί τα στενά του συμφέροντα, θα κάνει ό,τι μπορεί για να τη μεταδώσει σε όσους περισσότερους γίνεται.

 

Σωστός ο φιλόσοφος και παρότι πέρασαν τόσα χρόνια από τότε, είναι διαχρονικός.

 

Τι αξία έχει λοιπόν μια γνώμη, ακόμα κι αν την υποστηρίζουν χιλιάδες εκατοντάδες άνθρωποι;

Ακόμα κι αν πρόκειται για την κοινή γνώμη.

 

Επειδή πολλοί πιστεύουν σε κάτι, δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι και το σωστό.

Κι όμως, η δύναμη της κοινής γνώμης είναι τεράστια, αδιανόητα τεράστια και αδιανόητα ανόητη τις περισσότερες φορές.

Οι άνθρωποι είναι σαν πρόβατα που ακολουθούν τυφλά τον τσοπάνη.

Θα προτιμούσαν να πηδήξουν μαζί του στο γκρεμό, παρά να κάτσουν να σκεφτούν.

 

Δυστυχώς, αυτή είναι μια παραδοχή η οποία στηρίζεται σε παρατηρήσεις ετών και δεν είναι απλά μια μπαρούφα που προσπαθώ τώρα να σας φυτέψω στο κεφάλι.

Μάλιστα, στη δική μας περίπτωση, αυτή η διαπίστωση βρίσκει τεράστια εφαρμογή.

 

Σαν λαός, δεν διαθέτουμε σχεδόν καθόλου κριτική σκέψη.

Τα αίτια είναι γνωστά.

Ελλιπής παιδεία, επιπολαιότητα, συντηρητισμός, έλλειψη πειθαρχίας, διαπλοκή, διαφθορά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, εκεί όπου γεννώνται οι απόψεις.

 

Θα περίμενε κάποιος να ακούσει τώρα, τι κάνουμε για να αποφύγουμε τη χειραγώγηση της άποψης μας και της γνώμης μας.

Σκεφτόμαστε τα δεδομένα, αυτό κάνουμε.

Κι αφού σκεφτούμε καλά, ερευνήσουμε και κρίνουμε, μεταδίδουμε την εμπεριστατωμένη άποψη μας και σε μερικούς άλλους.

 

Εδώ θα τα βρούμε λίγο μπαστούνια, διότι «ο απλός άνθρωπος είναι εξ ορισμού αναίσθητος απέναντι στα λογικά επιχειρήματα», λέει και πάλι ο Σοπενχάουερ.

 

Όμως δεν βλάπτει να προσπαθήσουμε, καθώς μια άλλη θεωρία, που δεν μου φτάνει ο χώρος να σας μιλήσω για αυτή, λέει ότι το 20% των απόψεων και των συναισθημάτων μας, μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Δεν είναι κι άσχημα!

 

Πηγή: http://www.eyedoll.gr/ngine/article/1044/%CE%B7-%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%AC%CF%84%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%AE-%CE%B3%CE%BD%CF%8E%CE%BC%CE%B7