Δημοσιεύθηκε στο European Business Review

Μια νέα ενότητα του EBR, υπό την ευθύνη και επιμέλεια της δημοσιογράφου Μαρίνας Κουρμπέλα, μέλους της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Προβάλλονται ευκαιρίες για ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που τόσο ανάγκη τις έχει ο τόπος.

Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων – ΤΤΙΡ

Μεγάλα οφέλη αναμένεται να προκύψουν για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και για τις αμερικανικές επιχειρήσεις από τη «Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων – ΤΤΙΡ» η οποία θα δημιουργήσει τη μεγαλύτερη περιοχή ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο.

Σημειώνεται, πως από μελέτη που διενεργήθηκε το 2009 για λογαριασμό της Ευρωπαίκής Επιτροπής και η οποία εντόπισε τα σημαντικότερα μη δασμολογικά μέτρα που επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, προκύπτει, πως η άρση των μισών από τα υφιστάμενα μέτρα και τις κανονιστικές διαφοροποιήσεις θα επέφερε αύξηση του ΑΕΠ κατά 163 δισ. μέχρι το 2018 και στις πλευρές του βόρειου Ατλαντικού εμπορίου και επενδύσεων,

Οι σχετικές διαπραγματεύσεις αρχίζουν εντός του μηνός Ιουλίου, και με δεδομένο, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελπίζει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 214, θα βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το πρώτο εξάμηνο του ίδιου χρόνου. Η σημερινή, Λιθουανική Προεδρία της ΕΕ, έχει θέσει το ίδιο θέμα στις προτεραιοτητές της.

Tην έναρξης των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη της Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων – ΤΤΙΡ, ‘εχει υπερψηφίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφισμα που εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Σώματος (460 ψήφους υπέρ, 105 κατά, 28 αποχές),ζητώντας, παράλληλα, να συμμετέχει ενεργά στην όλη διαδικασία των συζητήσεων και διαπραγμα τεύσεων.

Η σημασία της συμφωνίας για τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών

Η συμφωνία θεωρείται το σημαντικότερο γεγονός, στις εξωτερικές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις της ΕΕ. Εδεικτικά για τη σημασία που αυτή θα έχει για την οικονομία, το εμπόριο και την απασχόληση της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι και τα στοιχεία που παραθέτουμε:

1)Το μερίδιο στο παγκόσμιο εμπόριο ΕΕ και οι ΗΠΑ είναι οι μεγαλύτεροι εμπορικοί και επενδυτικοί φορείς παγκοσμίως καθώς αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου ΑΕΠ και ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου

2) Ύψος εμπορικών συναλλαγών: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαίκού Κοινοβουλίου οι αγορές της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι πλήρως ολοκληρωμένες με κατά μέσον όρο περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ αγαθών και υπηρεσιών να συναλλάσσονται διμερώς κάθε ημέρα και έτσι να στηρίζουν εκατομμύρια θέσεων εργασίας και στις δύο οικονομίες.

3)Επενδύσεις: Οι επενδύσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι ο πραγματικός οδηγός της διατλαντικής σχέσης, αφού οι διμερείς επενδύσεις ανήλθαν συνολικά σε πάνω από 2,394 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2011,

4)Αναμενόμενα κέρδη από τη συμφωνία: Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης του αντίκτυπου που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βάση έκθεση του Κέντρου Έρευνας για την Οικονομική Πολιτική, μια φιλόδοξη και συνολική διατλαντική εμπορική και επενδυτική εταιρική σχέση – εφόσον εφαρμοστεί πλήρως – θα επιφέρει σημαντικά οικονομικά κέρδη, γενικά, τόσο για την ΕΕ (119,2 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο) όσο και για τις ΗΠΑ (94,9 δισεκατομμύρια ευρώτο χρόνο)· Οι εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα αυξάνονται κατά 28% με αποτέλεσμα οι συνολικές εξαγωγές της ΕΕ να παρουσιάσουν αύξηση κατά 6% προς όφελος των εξαγωγέων προϊόντων και υπηρεσιών της ΕΕ καθώς και των καταναλωτών της ΕΕ,

5)Ισχυρότερη παρουσία στον κόσμο: Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει προκλήσεις και την ανάδυση νέων παραγόντων, και τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ θεωρείται, πως είναι επιτακτική ανάγκη να εκμεταλλευτούν όλες τις δυνατότητες στενότερης οικονομικής συνεργασίας για μόχλευση των ωφελημάτων του διεθνούς εμπορίου με σκοπό τόσο το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης όσο και την επίτευξη βιώσιμης παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης,

6)Η συμφωνία για τις επιχειρήσεις: Από την ΕΕ προσδοκάται, ότι η συμφωνία θα δημιουργήσει νέες δυνατότητες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και ειδικά για τις μικρές και μικρομεσαίες. Για παράδειγμα, περιμένουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ζητήσει πλήρη πρόσβαση για τις ευρωπαϊκές εταιρίες στη αγορά δημόσιων συμβάσεων των ΗΠΑ, καθώς και άρση των υπαρχόντων περιορισμών των ΗΠΑ στους ευρωπαϊκούς παρόχους ναυτιλιακών υπηρεσιών, οικονομικών υπηρεσιών και υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών και ιδιαίτερα αναφορικά με την ξένη ιδιοκτησία των αερογραμμών.

Υπενθυμίζεται, πως στο πλαίσιο της κοινής εμπορικής πολιτικής,εμπορικές συμφωνίες υπογράφει μόνον η ΕΕ και αυτές είναι δεσμευτικές για όλα τα κράτη μέλη της.

Νέο κανονισμός της ΕΕ για διεθνής εμπορικούς κανόνες

Έναν νέο κανονισμό, σχετικά με την άσκηση των δικαιωμάτων της για την εφαρμογή και την επιβολή των διεθνών εμπορικών κανόνων, πρόκειται να εκδώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σήμερα η ΕΕ δεν διαθέτει οριζόντιο νομοθετικό πλαίσιο για την επιβολή των δικαιωμάτων της βάσει του ΠΟΕ και άλλων διεθνών εμπορικών συμφωνιών.

Σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο αύξησης του πλήθους των αντίμετρων, ο προτεινόμενος κανονισμός, είναι σχεδιασμένος με θεμιτό τρόπο για την ενίσχυση της επιβολής των εμπορικών δικαιωμάτων της ΕΕ, την παγίωση της αξιοπιστίας της ΕΕ και σε τελική ανάλυση την υποχρέωση των εμπορικών εταίρων μας να σέβονται τους κανόνες του παιχνιδιού όπως αυτοί ορίζονται στις εμπορικές συμφωνίες.

Ο προτεινόμενος κανονισμός, αποτελεί επίσης μέρος μιας στρατηγικής για το άνοιγμα νέων αγορών για την ΕΕ και ευθυγραμμίζει τη λήψη αποφάσεων με τη Συνθήκη της Λισαβόνας.

Αυτό το νέο εργαλείο, όπως χαρακτηρίζεται,από αρμόδιοπυς της ΕΕ, πρέπει επίσης να νοείται στο πλαίσιο των κανόνων επίλυσης πολυμερών (ΠΟΕ), περιφερειακών και διμερών διαφορών που παρέχουν ήδη το δικαίωμα στην καταγγέλλουσα χώρα να καταφύγει στην «ύστατη λύση»,δηλαδή, σε προσωρινά αμυντικά αντίμετρα κατά μιας χώρας που παραβιάζει μια συμφωνία όταν η εν λόγω χώρα αδυνατεί να εφαρμόσει τους κανόνες ενός φορέα επίλυσης διαφορών. Κατά συνέπεια, δεν αποσκοπεί σεκαμία περίπτωση στον προστατευτισμό.

Τα τελευταία χρόνια οι υποθέσεις στις οποίες η ΕΕ χρειάστηκε να καταφύγει σε αντίμετρα ήταν ελάχιστες. Ωστόσο, η ύπαρξη μιας πιστευτής απειλής, θεωρούν αρμόδιοι της ΕΕ, ότι είναι σημαντικός παράγοντας για τη διασφάλιση ενός θετικού διακανονισμού. Το χρονικό πλαίσιο για την υιοθέτηση ενός μέτρου, αναφέρουν, είναι ύψιστης σημασίας. Πριν από την υπογραφή της Συνθήκης της Λισαβόνας, η ΕΕ υιοθετούσε μια προσέγγιση κατά περίπτωση σχετικά με τα αντίμετρα κατά τρίτης χώρας στο πλαίσιο του Μνημονίου Συμφωνίας του ΠΟΕ για την Επίλυση Διαφορών (ΜΣΕΔ) ή σχετικά με τα μέτρα επανεξισορρόπησης δυνάμει της συμφωνίας για τα μέτρα διασφάλισης. Η αντιμετώπιση αυτών των διαφορών γινόταν μέσω κανονισμών που θεσπίζονταν από το Συμβούλιο. Ελλείψει ενός οριζόντιου πλαισίου, κάθε απόφαση θα έπρεπε να υιοθετείται σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, η οποία διαρκεί από 15 έως 31 μήνες κατάμέσο όρο. θεωρείται, λοιπόν, επισημαίνουν, ότι είναι μεγάλη ανάγκη, να αποκτήσει η ΕΕ το συγκεκριμένο οριζόντιο μέσο το συντομότερο δυνατόν.

Η πρόταση καθορίζει κανόνες και διαδικασίες ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων της ΕΕ να αναστέλλει και να αποσύρει παραχωρήσεις ή άλλες υποχρεώσεις βάσει διεθνών εμπορικών συμφωνιών.

Ο προτεινόμενος κανονισμός καλύπτει τέσσερις περιπτώσεις (άρθρο 3):

– αντίμετρα μετά από την εκδίκαση εμπορικών διαφορών σε επίπεδο ΠΟΕ (άρθρο 22 τουΜΣΕΔ του ΠΟΕ),

– αντίμετρα μετά από την εκδίκαση εμπορικών διαφορών στο πλαίσιο άλλων διεθνσυμφωνιών,

– μέτρα επανεξισορρόπησης όταν μια τρίτη χώρα υιοθετεί ένα μέτρο διασφάλισης χωρίς τα κατάλληλα μέτρα επανεξισορρόπησης (άρθρο 8 της συμφωνίας του ΠΟΕ για τις διασφαλίσεις),

– μέτρα επανεξισορρόπησης σε περιπτώσεις που μια τρίτη χώρα τροποποιεί τις δασμολογικές παραχωρήσεις της δυνάμει του άρθρου XXVIII της συμφωνίας GATT χωρίς ικανοποιητική αντιστάθμιση.

Στον κανονισμό προβλέπονται τρία είδη αντίμετρων:

1 – αναστολή των δασμολογικών παραχωρήσεων και επιβολή νέων τελωνειακών δασμών·

2 – καθιέρωση ή αύξηση των ποσοτικών περιορισμών στις εισαγωγές ή τις εξαγωγές αγαθών·

3 – αναστολή παραχωρήσεων στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων.

Η πρόταση θα επιτρέψει στην ΕΕ να ασκεί αντίμετρα μόνο εφόσον της το επιτρέψει ένας φορέας επίλυσης διεθνών, περιφερειακών ή διμερών διαφορών. Εντούτοις, το γεγονός αυτό δεν στερεί από την ΕΕ το δικαίωμα επιλογής του καταλληλότερου αντίμετρου για την αποτελεσματική επιβολή των δικαιωμάτων της, για παράδειγμα σε ποιον τομέα ή σε ποια συμφωνία της τρίτης χώρας θα στοχεύσει το αντίμετρο.