από Αθανάσιο Παπανδρόπουλο

δημοσιεύθηκε στο www.pro-europa.eu/gr

Το ερώτημα είναι μονίμως το ίδιο. Στο σουπερμάρκετ, στον δρόμο, στο τρόλεϋ, οι άνθρωποι ρωτούν: «Τί θα γίνει με τις καταθέσεις μας; Υπάρχει ελπίδα να σωθούν;». Κι όταν ακούν την θετική απάντησή μας, οι περισσότεροι πέφτουν από τα σύννεφα. «Μα πώς είναι δυνατόν να το λέτε εσείς, που ασκείτε αυστηρή κριτική για τα όσα συμβαίνουν στην χώρα μας…». Μα, άλλο η κριτική για τα όσα πρέπει να γίνουν και δεν γίνονται και άλλο η διασπορά φοβίας χωρίς να συντρέχει λόγος, είναι η μόνιμη απάντησή μας.

Ωστόσο, όσο καθησυχαστική κι αν είναι η απάντηση αυτή, δεν θα έπρεπε να κρύβει τον ολέθριο ρόλο που τον τελευταίο καιρό παίζουν ολέθριοι διαδικτυακοί ψίθυροι και ανυπόστατες καφενειακές φήμες, οι οποίες, βέβαια, στηρίζονται σε εντελώς διαστρεβλωτικά γεγονότα. Τί λένε, όμως, οι παραπάνω ψίθυροι και οι φήμες που κυκλοφορούν;

Κατά πρώτο λόγο, υποστηρίζουν ότι θα υπάρξει πριν το τέλος του έτους «κούρεμα» στις καταθέσεις, το οποίο θα είναι το αντάλλαγμα στο «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους. Τώρα, το πώς αυτά τα δύο μεγέθη συνδυάζονται το γνωρίζουν μόνον οι οικονομικοί «εγκέφαλοι» που διαδίδουν ελαφρά τη καρδία παρόμοιες «προφητείες». Μια άλλη εκδοχή της σχετικής φημολογίας είναι ότι, λόγω «κουρέματος», θα υπάρξει πρόσθετη επιβολή έκτακτης εισφοράς στις καταθέσεις, ύψους 10%-15%, για την χρηματοδότηση του Τρίτου Ελληνικού Προγράμματος Προσαρμογής το οποίο, παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις της κυβερνήσεως, δεν πρόκειται να έχει αίσιο τέλος.

Βεβαίως, το πού εδράζεται αυτή η «μεγαλειώδης προφητεία» είναι επίσης μια άλλη πονεμένη ιστορία, που αποδεικνύει με πόσο κυνισμό οι κερδοσκόποι του φόβου εκμεταλλεύονται την άγνοια ενός λαού ο οποίος, έτσι κι αλλιώς, σε μεγάλο ποσοστό δεν ενδιαφέρεται ούτε να μάθει, ούτε να πληροφορηθεί. Η μάθηση και η πληροφόρηση είναι στοιχεία απαραίτητα για την παραγωγή γνώσεως –μια σύγχρονη πρώτη ύλη η οποία όμως στην χώρα μας είναι ανεπιθύμητη, αν όχι και καταδιωκόμενη. Αυτός είναι εξάλλου και ένας από τους λόγους που καθιστά την σημερινή κρίση οξύτερη και μονιμότερη απ’ ό,τι σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Όσον αφορά στο θέμα των καταθέσεων, θα πρέπει ευθύς εξ αρχής να υπογραμμίσουμε τις ευθύνες των …καταθετών. Τους τελευταίους μήνες οι Έλληνες καταθέτες, παρασυρμένοι από την περίπτωση της Κύπρου και την εσωτερική καταστροφολογία, έχουν αποσύρει από τις τράπεζες περί τα 12 δισεκατ. ευρώ, τα οποία, ναι μεν βρίσκονται στην Ελλάδα, πλην όμως δεν κυκλοφορούν. Υπολογίζεται δε ότι, συνολικά, τα «αποθησαυρισμένα» ευρώ φθάνουν τα 20 δισεκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των αποσυρθέντων και φυγαδευθέντων ελληνικών κεφαλαίων από τις ελληνικές τράπεζες ξεπερνά τα 85 δισεκατ. ευρώ. Το αν τα φυγαδευθέντα αυτά κεφάλαια είναι πιο σίγουρα στην Γερμανία, στην Αγγλία ή στην Γαλλία απ’ ό,τι στην Ελλάδα, θα το εξετάσουμε με ξεχωριστή αρθρογραφία μας.

Επίσης, αν κάποιοι συμπατριώτες μας έχασαν αρκετά χρήματα λόγω καταθέσεών τους στην Κύπρο, «ας πρόσεχαν», θα τους έλεγε ο Γιάννης Μαρίνος, συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου. Η καταστροφική πολιτική Χριστόφια «έβγαζε μάτι» και, σε συνδυασμό με το άνοιγμα των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά τοξικά κρατικά ομόλογα, οδηγούσε στις γνωστές σε όλους μας εξελίξεις. Συνεπώς, μόνον αδίστακτοι κερδοσκόποι μπορούσαν να λένε –δωρεάν, βέβαια– ότι η Κύπρος δεν είχε πρόβλημα γιατί τελούσε «υπό ρωσική προστασία». Η παραπληροφόρηση όμως έχει κόστος, και μάλιστα υψηλό, όταν την υιοθετούν ως «αλήθεια» οι «ευφυέστεροι λαοί του κόσμου».

Κατά τα λοιπά, όπως υποστηρίζει το έγκυρο χρηματοοικονομικό περιοδικό Euromoney, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ο πρωταθλητής στην μείωση του συστημικού τραπεζικού κινδύνου σε όλη την Ευρώπη. Πιο αναλυτικά, μελέτη που πραγματοποίησε το Centre for Risk Management Lausanne (CRML) υπολογίζει το συστημικό ρίσκο –δηλαδή, τα κεφάλαια που θα έπρεπε να χορηγήσουν στις τράπεζές τους οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να σταθεροποιήσουν το σύστημα σε ενδεχόμενη χρηματοοικονομική κρίση (δηλαδή, σε μια βουτιά των αγορών κατά 40%)– στα 1,122 τρισεκατ. ευρώ, από 1,23 τρισεκατ. ευρώ που ήταν στα τέλη Μαρτίου.

Το δε πολύ ενδιαφέρον στο σημείο αυτό είναι ότι η ίδια έρευνα υπολογίζει πως στα τέλη Ιουνίου 2013 το συστημικό ρίσκο που προέκυπτε από τις ελληνικές τράπεζες είχε μειωθεί σημαντικά, στα 13 δισεκατ. ευρώ, από 27 δισεκατ. ευρώ που ήταν στα τέλη του Μαρτίου 2013. Η μείωση του συστημικού ρίσκου είναι αποτέλεσμα των αυξήσεων κεφαλαίου, της δραματικής συγκέντρωσης του κλάδου και του περιορισμού των δανείων που χορηγούν οι ελληνικές τράπεζες.

Ειδικότερα, τα τεστ αντοχής που έγιναν στο πλαίσιο της έρευνας, έδειξαν ότι η Εθνική Τράπεζα δεν παρουσιάζει το παραμικρό συστημικό ρίσκο, έχοντας αντλήσει 9,7 δισεκατ. ευρώ σε νέα κεφάλαια. Αντίστοιχα, διαπιστώνει η έρευνα, η Τράπεζα Πειραιώς μείωσε τον δανεισμό της από το 350% στο 10% και αύξησε την κεφαλαιοποίησή της από το χαμηλό των μόλις 200 εκατ. ευρώ στα 6,2 δισεκατ. ευρώ τον περασμένο Ιούλιο. Η μείωση του δανεισμού και η εξαγορά της Εμπορικής Τράπεζας συνέβαλαν ώστε να μειωθεί το συστημικό ρίσκο και της Alpha Bank από τα 2,8 δισεκατ. ευρώ στα 0,8 δισεκατ. ευρώ στο διάστημα που μεσολάβησε από τα τέλη Μαρτίου στα τέλη Ιουνίου.

Την ίδια περίοδο, το συστημικό ρίσκο στην Βρεταννία και στην Ολλανδία μειώθηκε κατά 12% και 13% αντιστοίχως. Αντιθέτως, στην ίδια έρευνα –που σίγουρα δεν αρέσει καθόλου σε κάποιους επαγγελματίες της εμπορίας φόβου– οι γαλλικές τράπεζες αποτελούν αυτή την στιγμή τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την Ευρώπη και διαπιστώνεται ότι η γαλλική κυβέρνηση θα κληθεί να τις στηρίξει με τουλάχιστον 300 δισεκατ. ευρώ στο ενδεχόμενο ενός χρηματοοικονομικού κραχ.

«Οι χώρες της Μεσογείου αποδεικνύουν ότι, εάν υπάρχει θέληση για να μειωθεί το συστημικό ρίσκο, αυτό μπορεί να γίνει. Φαίνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες κάνουν το σωστό που επιστρέφουν στον δρόμο της αρετής», δηλώνει ο Michael Rockinger του CRML, αφαιρώντας σοβαρά ερείσματα από τους καταστροφολόγους και λοιπούς γελωτοποιούς της συνωμοσίας. Στο μεταξύ, οι αποταμιευτές του «σεντουκιού» χάνουν χρήμα και ανεβάζουν κινδύνους…

Πηγή: Pro Europa