Γράφει ο Μιχάλης Πεγκλής*

Δημοσιεύθηκε στο Αττικό Βήμα στις 22 Νοεμβρίου 2013

Η λαϊκή σοφία διδάσκει ότι όταν βρίσκεσαι σε κρίση δεν είσαι σε θέση να κρίνεις για σοβαρά ζητήματα, ελλείψει νηφαλιότητας. Σημαντικές αποφάσεις πρέπει να παίρνονται «εν ψυχρώ». Αποφάσεις «εν θερμώ» δεν φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και, πολλές φορές, προκαλούν νέα προβλήματα. Πράγματι, η Ελλάδα, από τα μέσα του 2010 που μάθαμε ότι πτωχεύουμε, έπρεπε να προβεί σε δύσκολες, αλλά αναγκαίες, μεταρρυθμίσεις για να αντιμετωπίσει διαχρονικές παθογένειες.

Το αποτέλεσμα μέχρι το 2012 ήταν οι μεταρρυθμίσεις να μην προχωρούν και μεγάλη μερίδα του κόσμου να οδηγείται στα πολιτικά άκρα, δεξιά και αριστερά. Η κρίση και η αγανάκτηση για τη χρεωκοπία, για την οποία ο κόσμος δεν είχε ουσιαστική ευθύνη, εκφράστηκε πολιτικά με την άνοδο ακραίων κομμάτων. Από τότε τα «άκρα» κυριολεκτικά ξεσαλώνουν. Σε βάρος των προβλημάτων που χάνονται μέσα στην «κρεατομηχανή» της μηντιακής καθημερινότητας.

Η πόλωση και η καλλιέργεια μίσους για τον αντίπαλο είναι δυστυχώς ψηφοθηρική λογική. Συγκρατεί τις απώλειες ψήφων που έχει η έλλειψη συγκεκριμένων προτάσεων για συγκεκριμένα προβλήματα. Προορισμός του πολιτικού, όμως, είναι η καταπολέμηση των προβλημάτων. Δεν είναι η εξύβριση των πολιτικών του αντιπάλων. Επιπλέον, η μόνιμη επίθεση δεν είναι μονοσήμαντη πολιτική στάση. Έχει αποχρώσεις και στις τελευταίες βαθμίδες τους βρίσκεται η ανοχή, η δικαιολόγηση και η έμμεση προτροπή στη βία. Αυτή την πρακτική χρησιμοποίησε συστηματικά η Χρυσή Αυγή, ενώ ακολουθεί καθημερινά και μερίδα του Σύριζα. Στο όνομα του πολιτικού αγώνα δικαιολογούν το μεγαλύτερο μέρος των πράξεων βίας και ανομίας στην Ελληνική κοινωνία. Τα γεγονότα έξω από τα κτίρια της ΕΡΤ προ ημερών είναι ένα πρόσφατο παράδειγμα. Την ίδια πρακτική χρησιμοποιεί μικρή μερίδα στελεχών σε όλα τα κόμματα που, αντί προτάσεων, επιλέγουν την ύβρη εναντίον του πολιτικού αντιπάλου.

Όποιος θέλει επάξια να βρίσκεται στον πολιτικό στίβο ας πιάσει κανένα πρόβλημα να ασχοληθεί. Έχουμε τόσα πολλά άλλωστε. Η πατρίδα μας βιώνει το δράμα της εξ αιτίας των ελλειμμάτων, της αναξιοκρατίας, της ανομίας. Ανεργία, ύφεση, φοροδιαφυγή, κατάρρευση των τραπεζών, εγκληματικότητα, αντικίνητρα στον υγιή ανταγωνισμό, χαμηλής ποιότητας παιδεία, ανεπαρκή κοινωνική αλληλεγγύη, απειλές στην εξωτερική πολιτική κ.λπ. Αυτά είναι τα θέματα με τα οποία θα έπρεπε να ασχολείται ο πολιτικός διάλογος. Όχι για το ποιος θα πει την πιο σκληρή ατάκα για τον πολιτικό αντίπαλο. Η αντιπολίτευση δεν φέρνει καμμία εναλλακτική πρόταση, σε κανένα πρόβλημα.

Οι ύβρεις στην πολιτική σκηνή σήμερα συνεχίζουν να σπέρνουν ανέμους. Με κίνδυνο να θερίσουμε θύελλες. Η κυβέρνηση, εκτός από την ανάκτηση της εθνικής αξιοπρέπειας που πετυχαίνει με το πρωτογενές πλεόνασμα, έχει δείξει πειστικά, μέχρι σήμερα, ότι πορεύεται το δρόμο της υπεύθυνης αντιμετώπισης των προβλημάτων που σωρεύτηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Προ ημερών και, εν τω μέσω δύσκολων συζητήσεων με την Τρόικα, ο Σύριζα κατέθεσε την πρώτη του πρόταση τον τελευταίο χρόνο: την «Πρόταση Μομφής». Αν επί 3 μέρες ο κ. Τσίπρας είχε βάλει τη Βουλή να συζητάει μία πρόταση για ένα σοβαρό πρόβλημα της χώρας, αντί για την «Πρόταση Μομφής», τα πράγματα θα πήγαιναν καλύτερα και για τη χώρα και για τον ίδιο. Για να έχεις όμως πρόταση για τα προβλήματα πρέπει να τα κατανοείς, να σε ενδιαφέρουν και να έχεις και σχετικές εμπειρίες. Τίποτα από τα τρία δεν ισχύει για τον αρχηγό της αντιπολίτευσης.

Μπορεί το φαινόμενο αυτό να αναχαιτιστεί; Δυστυχώς όχι, για όσο καιρό η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν αποζητά τους πολιτικούς που είναι σε θέση να της επιλύσουν τα προβλήματα. Αντίθετα, αναζητά την τιμωρία συλλήβδην του πολιτικού συστήματος. Θέλει να τιμωρήσει την «πολιτική» κι αν μπορούσε να την ξεφορτωθεί (!) ενώ θα έπρεπε να αποζητά μέσα από την πολιτική να λύσει τα προβλήματά της. Και κατά συνέπεια να ψάξει για τους κατάλληλους πολιτικούς που θα ανταποκριθούν στο έργο, όπως έκαναν όλες οι προηγμένες κοινωνίες του κόσμου. Αυτό όμως προϋποθέτει νηφαλιότητα που χάθηκε ως παράπλευρη συνέπεια της κρίσης. Για όσο καιρό η νηφαλιότητα δεν θα χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των συμπολιτών μας, η κρίση θα παρατείνεται.

*Ο Μιχάλης Πεγκλής είναι Σύμβουλος Δημόσιας Πολιτικής, Ερευνητής του Centre for European Studies στις Βρυξέλλες και του Centre for National Strategic Studies στη Σανγκάη

Πηγή: ΑΤΤΙΚΟ ΒΗΜΑ