Γράφει ο Μιχάλης Πεγκλής*

Αναδημοσιεύθηκε στο Αττικό Βήμα στις 21 Φεβρουαρίου 2014

Επί τέσσερα σχεδόν χρόνια νοηματοδότησε την πολιτική μας ζωή. Το «Μνημόνιο» που στην πραγματικότητα ήταν 2 διακριτά Μνημόνια, ένα με τους Ευρωπαίους και ένα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το πλέον πολυσυζητημένο κείμενο στη χώρα μας. Πολύ λίγοι κάθισαν να το διαβάσουν, αλλά όλη η Ελλάδα ασχολείται μαζί του. Έκτος από το ότι κυριάρχησε στο δημόσιο βίο, έφτασε να γίνει αντικείμενο συζήτησης στην παρέα, στο καφενείο, στα χωριά, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Ταυτίστηκε όσο τίποτα άλλο με την επιδείνωση των όρων ζωής στη χώρα μας, ενώ κατηγορήθηκε πολύ από το σύνολο του πολιτικού κόσμου με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, η πλέον έγκυρη πανελλαδική δημοσκόπηση της GPO έκρυβε σημαντικά ευρήματα. Ο 1 στους 2 Έλληνες προτιμά τα χαμηλότοκα δανεικά των Ευρωπαίων, αρκεί να μη συνοδεύονται από νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Οι 2 στους 3 Έλληνες πιστεύουν ότι η χώρα πρέπει «πάση θυσία» να παραμείνει στο ευρώ, ποσοστό αυξημένο συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο και μονό 1 στους 20 προτιμάει η χώρα να δανειστεί από τις ακριβότερες αγορές. Στις ίδιες μετρήσεις η κυβέρνηση, παρά τη «συνεπή» μνημονιακή της πορεία, έχει ακόμη πρόσωπο στην κοινωνία και ο Σύριζα προηγείται με μόλις 1,2%, με υψηλότερη συσπείρωση και 18% αναποφάσιστους, που σημαίνει ότι αν είχαμε εκλογές τον ερχόμενο μήνα ο Σύριζα θα ήταν δεύτερο κόμμα.

Αντίθετα προς τα περισσότερα πολιτικά κόμματα που συνεχίζουν να «μνημονιολογούν», η κοινωνία απομακρύνεται σταδιακά από αυτό τον προβληματισμό:

Πρώτον, δεν φοβάται πια το Μνημόνιο, έχει καταλάβει ότι σε γενικές γραμμές έχει γίνει συμμάζεμα στο δημόσιο ταμείο και, όσο κι αν είναι το πρωτογενές πλεόνασμα, ο μισθός και η σύνταξή του μάλλον δεν θα χρειαστεί να κοπούν άλλο. Έχει καταλάβει επίσης, παρά τον ορυμαγδό αφοριστικών κρίσεων, ότι το δεύτερο Μνημόνιο εκτός από περικοπές είναι υπεύθυνο και για θετικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν και που έπρεπε να γίνουν, καθώς μάλλον δεν ήταν όλα αγγελικά πλασμένα στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης.

Δεύτερον, καταλαβαίνει ότι καθεστώς επιτήρησης με ο όρους που θα αποτυπώνονται σε ένα κείμενο που θα έχει το όνομα «Μνημόνιο» ή άλλο ανάλογο θα έχουμε για πολλά χρόνια ακόμη. Ήδη η Ευρώπη συζητάει με την ελληνική κυβέρνηση το πλαίσιο μεταρρυθμίσεων που θα ισχύει από το καλοκαίρι, που τελειώνει το Ευρωπαϊκό Μνημόνιο και μετά, και που κατά βάση δεν θα έχει περικοπές αλλά τα περισσότερα βήματα εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης. Οι 18 χώρες της Ευρωζώνης ήδη δεσμεύονται με όλο και περισσότερα κείμενα από κανόνες και περιορισμούς. Στόχος είναι η Ευρώπη να παραμείνει ο τόπος με τη μεγαλύτερη ευημερία στον πλανήτη, όταν ο ανταγωνισμός από άλλες ηπείρους διεκδικεί μέρος της δίκης μας ευημερίας. Το Μνημόνιο με το ΔΝΤ, αν δεν υπάρξει εμπλοκή στις σχέσεις, πηγαίνει ούτως ή άλλως μέχρι το 2016.

Τρίτον, ο κόσμος καταλαβαίνει ότι το πρόβλημα σήμερα είναι ένα: η οικονομία. Ποιος μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη της οικονομίας, ποιος μπορεί να δημιουργήσει πραγματικές και καλοαμειβόμενες θέσεις εργασίας. Ποιος μπορεί να αποκαταστήσει συνθήκες ομαλότητας στο τραπεζικό σύστημα για τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Αυτό αναζητά ο κόσμος. Τα κόμματα μέχρι σήμερα, με τη δύναμη της αδράνειας που χαρακτηρίζει το δημόσιο βίο, κινούνται ακόμη στο δίπολο Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο. Η κοινωνία, όπως δείχνουν όμως οι μετρήσεις, έχει συνειδητοποιήσει ότι όλο αυτό έχει εξαντληθεί.

Η κυβέρνηση σήμερα αντιμέτωπη με τα προβλήματα και, παρά τις δυσκολίες, δείχνει να το έχει κατανοήσει. Και έχει εστιάσει στην ταμπακιέρα, δηλαδή στην ανάπτυξη και στην προσέλκυση επενδύσεων, στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, στο συμμάζεμα του δημοσίου. Και γι’ αυτό κρατάει ακόμη τα ποσοστά της. Σε αυτή την ατζέντα θεμάτων θα πρέπει όλα τα κόμματα να τοποθετηθούν αν θέλουν να διεκδικήσουν την ψήφο του κόσμου στις επόμενες εκλογές. Η επιστροφή στην ανάπτυξη αν δεν αποκτήσει υψηλό ρυθμό, άνω του 4%, δεν θα φέρει ευημερία και θα χρειαστούν δεκαετίες για να απορροφηθεί η τεράστια ανεργία. Αυτό είναι το διακύβευμα σήμερα και ο κόσμος με αυτό θα ψηφίσει στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Όχι με το ποιος πιστεύει λιγότερο στο «Μνημόνιο».

*Ο Μιχάλης Πεγκλής είναι σύμβουλος Δημόσιας Πολιτικής

Πηγή: ΑΤΤΙΚΟ ΒΗΜΑ