Γράφει ο Σταμάτης Ζαχαρός

Δημοσιεύθηκε στο Capital στις 4 Απριλίου 2014

Από τις αρχές του προηγούμενου μήνα, ο Αλέξης Τσίπρας επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία ότι η σχεδιαζόμενη πώληση ομολόγων από την Ελλάδα είναι στημένη. Την έχει χαρακτηρίσει «θεατρική» και υποδεικνύει ότι τουλάχιστον μια μεγάλη διεθνής τράπεζα είναι στο «κόλπο» για να αγοράσει τους τίτλους με το αζημίωτο. Πρόκειται για μια απρόσμενη στάση από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης καθώς η έξοδος στις αγορές, είναι προφανώς αλληλένδετη με την –πολυπόθητη για τον ΣΥΡΙΖΑ– έξοδο από το μνημόνιο. Η χώρα χρωστάει και για την αποπληρωμή είτε πρέπει να δανειστεί από τους εταίρους, είτε από τις αγορές.

Με όσα λέει ο κ. Τσίπρας, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν επιθυμεί την έξοδο στις αγορές, τουλάχιστον σε αυτή τη συγκυρία. Δεν πιστεύει στο success story.  Έχει δηλώσει άλλωστε ότι θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που θα υπάρξει πλεόνασμα σε μία χώρα κατόπιν πολιτικής συμφωνίας, αρνούμενος ουσιαστικά ακόμη και την ακρίβεια των στατιστικών της Eurostat. Η οποία, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες, θα επικυρώσει την ύπαρξη πλεονάσματος στις 22 του τρέχοντος μήνα.

Η πάγια θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης άλλωστε είναι ότι η επιστροφή στις αγορές πρέπει να γίνει μετά την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους. Για τη διαπραγμάτευση όμως χρειάζεται η συναίνεση και των δύο πλευρών. Επι του παρόντος, οι Ευρωπαίοι δεν εμφανίζονται έτοιμοι να καθίσουν στο τραπέζι. Η χώρα μας άλλωστε δεν έχει άμεσα μεγάλα χρηματοδοτικά κενά, οπότε επισπεύδονται θέματα όπως οι μεταρρυθμίσεις και θεωρητικά υπάρχει χρόνος αργότερα για τη συζήτηση σχετικά με το ελληνικό χρέος.

Το υπονοούμενο άλλωστε του κ. Τσίπρα σχετικά με τη «στημένη» τράπεζα που θα αγοράσει τους λίγους ελληνικούς τίτλους, δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από ανέξοδη κριτική αν δεν αποτελεί απλώς ακόμη μια… παρανόηση. Είναι προφανές ότι σε οποιαδήποτε πώληση ομολόγων, τα κράτη-εκδότες βρίσκονται πάντοτε σε συμφωνία με τους primary dealers για τη διάθεση των τίτλων τους. Οι τράπεζες εν συνεχεία τα διαθέτουν σε πελάτες τους. Έτσι συνέβαινε πάντοτε αλλά αφήνοντας ένα υπονοούμενο για ένα τέτοιο θέμα, τροφοδοτεί απλώς με νερό το μύλο της συνωμοσιολογίας.

Τι θα ήθελε ιδανικά ο κύριος Τσίπρας; Έχοντας ο ίδιος αποκλείσει το ενδεχόμενο της μονομερούς ή άτακτης χρεοκοπίας (την οποία δεν αποκλείει όμως ως διαπραγματευτικό όπλο), η μόνη λύση για να απαλλαγούμε από το μνημόνιο είναι ο δανεισμός από τις αγορές. Αν περιμένουμε την επαναδιαπραγμάτευση για το κούρεμα, θα πρέπει να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι μέχρι να υπάρξει συμφωνία θα πρέπει να ζούμε με μνημόνιο και δανεισμό από την τρόικα. Εκτός και αν υπάρχει ακόμη κανείς που πιστεύει ότι μπορούμε να δανειζόμαστε από τους Ευρωπαίους χωρίς καμία υποχρέωση ή δανειακή σύμβαση.

Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συμβεί, αν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων υπάρξει σοβαρή διάσταση απόψεων. Η –όποια– εμπιστοσύνη των αγορών υπάρχει σήμερα, προφανώς θα αρθεί καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση σε κεφάλαια. Αν μάλιστα η τρόικα διαφωνήσει και σταματήσει τα χρηματοδοτικά πακέτα, είναι προφανές ότι η άτακτη χρεοκοπία θα μας χτυπήσει την πόρτα. Θα αλλάξει τότε η διαπραγματευτική θέση του ΣΥΡΙΖΑ;

Ένας «μνημονιακός», θα μπορούσε να ασκεί κριτική στην προσπάθεια της Κυβέρνησης για ταχεία επάνοδο στις αγορές. Με την υφιστάμενη κατάσταση, η χώρα αντιμετωπίζει χαμηλότατα επιτόκια ενώ η πίεση για δομικές μεταρρυθμίσεις μόνο θετικά λειτουργεί για τις απαρχαιωμένες δομές του κράτους μας. Υπάρχει βεβαίως και ο αντίλογος που λέει ότι η φυσιολογική λειτουργία μιας οικονομίας είναι να διαχειρίζεται τα οικονομικά και τον δανεισμό της.

Η «αντιμνημονιακή» θέση εμπεριείχε πάντοτε αιχμές για την σκοπιμότητα της ένταξης σε δανειακά προγράμματα, με τρόπο που άφηνε να εννοηθεί ότι αυτοσκοπός είναι η επάνοδος στις αγορές κρατικών τίτλων που θα μας απαλλάξει από τα μνημόνια. Διάφορα αντιμνημονιακά στελέχη είχαν πάρει δημοσίως θέση περί «στημένης» ένταξης στο πρώτο μνημόνιο. Τώρα που το ενδεχόμενο να τελειώσει η συγκεκριμένη κατάσταση μοιάζει ορατό, ο κύριος Τσίπρας θεωρεί ότι και πάλι η συγκεκριμένη επιλογή είναι προϊόν μεθόδευσης για να στηριχθεί προεκλογικά το success story της Κυβέρνησης.