Γράφει ο Τηλέμαχος Μαράτος

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 31 Μαΐου 2014

Πρέπει να ζητήσω συγνώμη για την εμμονή του γράφοντος με το θέμα. Μου θυμίζει τον αμανέ του Καραγκιόζη: «Αμάννν! Ένα σκουλήκι ψόφιο – να το πατήσω δεν μπορώ/να φύγω δεν μ’ αφήνει…».

Έχω πράγματι μεγάλο ενδιαφέρον για το ψυχόδραμα που βασανίζει τον κ. Τσίπρα. Πιστέψτε με ότι είναι «κάζο», ή περίπτωση, ασχέτως της πολιτικής. Επί δεκαετίες ασχολούμαι (ερασιτεχνικώς) με την ψυχολογία/ψυχιατρική. Απλώς για την νομιμοποίηση μου ως σχολιαστή σημειώνω ότι τόσο ο καθηγητής Κ. Στεφανής όσο και η κ. Άννα Ποταμιανού μου ανέθεσαν την προεδρία Διεθνούς Ψυχιατρικού Συνεδρίου (Αθήνα 1989-ΣΕΦ). Προς μεγάλη μου έκπληξη, όπως και πολλών άλλων. Αφού λοιπόν «δικαιούμαι να ομιλώ», θα πω, πρώτα, ότι είναι ουσιώδες το ότι ακόμη αποκαλούμε τον κ. Τσίπρα «νεαρό», όταν φθάσει, ακριβώς, το μισό του προσδόκιμου της ζωής στην εποχή μας, είναι δηλαδή κυριολεκτικά μεσήλικας. Ο λόγος που τον αποκαλούμε «νεαρό» είναι ότι η συμπεριφορά του και η παρουσία του είναι ακριβώς εκείνη του παιδιού, στην αρχή της εφηβικής του ηλικίας, όταν θέλει να δηλώσει την ύπαρξη του προκαλώντας τους πάντες με την αναίδεια, το θράσος και διάφορες αταξίες. Ο κ. Πάγκαλος χαρακτήρισε αυτούς τους νεαρούς με έναν εύστοχο όρο που δεν μπορώ να μεταφέρω.

Πέραν τούτου, κατ’ επανάληψη έχω σημειώσει, την ακατάσχετη μανία του να δημιουργεί, ο ίδιος, συνθήκες βεβαίας αποτυχίας, κάτι που φροντίζει να επιβεβαιώνει καθημερινά, την μία γκάφα μετά την άλλη, όλο και χειρότερα, για τον ίδιο. Η μία είναι ότι πρέπει η ήττα και η (διαδοχική) αποτυχία να του δίνουν κάποιου είδους νοσηρή ηδονική ευχαρίστηση. Ανάλογη με κάποιων ζώων που γλείφουν μία λίμα και απολαμβάνουν το – δικό τους – αίμα που πίνουν. Η άλλη συνθήκη – απαραίτητη – είναι η, άμεση, διαγραφή κάθε επώδυνης μνήμης. Ακάθεκτος προχωρεί προς την επόμενη γελοιοποίηση, σαν να μην συνέβη τίποτε. Σαν να μην είχε πει – μόλις  προ εικοσιτετραώρου! Ότι: «τα καλύτερα γκολ μπαίνουν στο δεύτερο ημίχρονο». Όπου όμως, στο τελικό σφύριγμα, παίρνει εκατόν πενήντα χιλιάδες ψήφους λιγότερες από τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Και… θριαμβολογεί απειλών τον Πρωθυπουργό με την κολοσσιαία, όσο και γελοία, ηλιθιότητα: «Να μην διανοηθεί!» Του εύχομαι λοιπόν ανάλογη επιτυχία σε όλες τις μελλοντικές εκλογές. Να χάνει δηλαδή 150.000 ψήφους την φορά, και να θριαμβολογεί.

Όσο για την απώλεια επώδυνης μνήμης: Πρόσφατα είδαμε μια διασκεδαστική ταινία. «Οι κύριοι με τα μαύρα», ή κάτι τέτοιο, όπου μία παντοδύναμη αμερικάνικη υπηρεσία φρόντιζε για την άμυνα της Γης από τις επιθέσεις εξωγήινων. Η υπηρεσία αυτή – κάτι σαν CIA στον κύβο – κατόρθωνε να μείνει μυστική χάρις σε ένα μικρό φορητό μηχάνημα που εξέπεμπε μία ακτίνα που διέγραφε, αμέσως, την μνήμη όσων είχαν δει τα μυστικά της. Πολύ ευρηματικό το σενάριο, ήταν απολύτως συνεπές στην λογική ανάπτυξη της ιστορίας. Αλλά όπως συμβαίνει με τόσες και τόσες ιδεολογίες και ιδεοληψίες, όλα βγάζουν νόημα εκτός από την πρώτη υπόθεση που είναι λανθασμένη. Στην περίπτωση της ταινίας: Δεν υπάρχουν εξωγήινοι.

Η Ζωή όμως πάντοτε αντιγράφει την Τέχνη. Έτσι διαβάσαμε στον Τύπο ότι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα χάπι που διαγράφει τις επώδυνες αναμνήσεις. Αυτό δεν πρέπει να ήταν και πολύ δύσκολο, γιατί το ανθρώπινο μυαλό – σε αντίθεση με ορισμένα ζώα (ελέφαντες, γάτες κ.α.) – έχει από μόνο του διάθεση να ξεχνάει τα δυσάρεστα. Είναι ανάγκη επιβίωσης, δεδομένου ότι η ζωή μας είναι, εν τέλει, οι αναμνήσεις μας. Με κάποια ισορροπία όμως, γιατί η διαγραφή των επώδυνων, μεταξύ των οποίων τα λάθη, αναιρεί την διαδικασία της μάθησης. «Πάθος-Μαθός» που λέει η παροιμία.

Η άρνηση της παραδοχής των επώδυνων επιλογών του παρελθόντος, είναι… συνιστώσα ένδειξη ψυχοπαθούς συμπεριφοράς. Συμπεριφοράς η οποία δείχνει και ελαττωματική ευφυΐα, λόγω έλλειψης προσαρμοστικότητας.  Πραγματικά. Αλλά εμείς τι χρωστάμε να υφιστάμεθα τα αυτοκαταστροφικά συμπλέγματα κάθε πολιτικού αρχηγού;