Γράφει ο Ανδρέας Ζαμπούκας

Δημοσιεύθηκε στο Capital στις 4 Ιουνίου 2014

Η πολιτική ιδεολογία στην Ελλάδα είχε ανέκαθεν τα  ίδια ακριβώς  χαρακτηριστικά με τον μικροκαπιταλισμό της οικονομίας. Εισήγαγε τις βάσεις των θεωρητικών (σοσιαλιστών και φιλελεύθερων) και τις προσάρμοζε με «μεταπρατικό» τρόπο, στην εγχώρια «αγορά» των πελατειακών δικτύων. Το κοινό σημείο όμως, σε όλες τις παραλλαγές των «μανιφέστων» ήταν η «εθνική ανεξαρτησία». Από τις αρχές της λειτουργίας του κράτους, έως σήμερα, συνεχίζεται αδιάλειπτα, η εμφάνιση διαφόρων «σούπερμαν» που υπόσχονται την απαλλαγή από τους «προστάτες-εκμεταλλευτές» της  χώρας. Η  αριστερά κυρίως αλλά και η λαϊκή δεξιά ανέδειξαν και αναδεικνύουν πολύ περισσότερους «απελευθερωτές» από όσους μπορούμε στην πραγματικότητα, να καταναλώσουμε…

Το κακό με όλους αυτούς, είναι ότι δεν μπαίνουν ποτέ στον κόπο να εξηγήσουν δύο πολύ απλά πράγματα. Πρώτον, τι γίνεται με τις υπόλοιπες χώρες και δεύτερον σε τι ακριβώς συνίσταται η εξάρτηση μιας κοινωνίας ή ενός ατόμου.

Η έλλειψη ορθολογισμού που διακατέχει την ελληνική κοινή γνώμη δεν επιτρέπει την προέκταση της επαγωγής. Διαφορετικά θα ψάχναμε να βρούμε ποιες είναι τέλος πάντων οι «ανεξάρτητες» χώρες στον πλανήτη και γιατί δεν είμαστε εμείς. Το σημαντικότερο όμως, θα ήταν να διαπιστώσουμε ποιοι είναι αυτοί οι αντικειμενικοί παράγοντες που εξασφαλίζουν  την πολυπόθητη «ανεξαρτησία» και πως μπορούμε να την κατοχυρώσουμε.

Να λοιπόν οι έξι πιο «ανεξάρτητες» χώρες  που κανονικά θα έπρεπε να ζηλέψουμε και να ακολουθήσουμε την τακτική τους, αφού τόσο πολύ επιθυμούμε να απαλλαγούμε από τους «δυνάστες» μας. Είναι η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νορβηγία και η Σουηδία, οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Τι έχουν που δεν έχουμε καθόλου εμείς; Τα δύο σημαντικότερα πράγματα  που μπορεί να διαθέτει μια χώρα: Yψηλούς δείκτες αυτάρκειας και  πάρα πολύ μικρή έκθεση στα δίκτυα εξάρτησης.

Σύμφωνα λοιπόν, με τα στοιχεία  του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του World Economic Forum και βάσει δεικτών ενεργειακής  αυτάρκειας και ασφάλειας οι χώρες αυτές παρουσίασαν διψήφιο ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ από το 2008 μέχρι το 2013 και προβλέπονται θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια, με μειούμενη ανεργία, η οποία σήμερα δεν ξεπερνά το 7%. Επίσης, βρίσκονται στην κορυφή με βάση τους ποιοτικούς δείκτες του ΟΟΣΑ σε ό,τι αφορά τις συνθήκες διαβίωσης: εισόδημα, υγεία, εκπαίδευση, ευτυχία, ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, κοινωνικοποίηση και ασφάλεια.

Αν μπούμε στον κόπο να καταγράψουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά υπεροχής της κάθε χώρας θα ανακαλύψουμε  ότι η Βρετανία βρέθηκε στη χρυσή εξάδα, κυρίως λόγω του πετρελαίου και της καινοτομίας. Οι ΗΠΑ λόγω πετρελαίου, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας, φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η Αυστραλία λόγω πετρελαίου, χαμηλού χρέους και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης. Ο Καναδάς κυρίως λόγω πετρελαίου και σωστού κράτους. Η Νορβηγία κέρδισε τη θέση της λόγω ενεργειακής αυτάρκειας και υγιών δημοσιονομικών μεγεθών, ενώ η Σουηδία κυρίως λόγω νοικοκυρεμένης οικονομίας και κοινωνικού κράτους.

Το πιο σπουδαίο όμως, είναι ότι στην εσωτερική διοίκηση αυτών των κοινωνιών τα πελατειακά δίκτυα  είναι  σχεδόν ανύπαρκτα. Δεν υπάρχει συγκεντρωτισμός και η γραφειοκρατία έχει καταπολεμηθεί, εδώ και δεκαετίες. Επίσης, η έκθεση στο διεθνές οικονομικό σύστημα  είναι δυναμική, χάρη στην ανανεούμενη παραγωγικότητα στο ΑΕΠ και στη συγκράτηση των ελλειμμάτων. Αν λοιπόν, θεωρήσουμε ότι η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, έχει απλώσει παντού τα γρανάζια της για να  ελέγχει χώρες και κοινωνίες, υπάρχουν περιπτώσεις  που μπορούν να  εξαιρεθούν. Έτσι, αποδεικνύεται ότι δεν φταίει ο καπιταλισμός αλλά μάλλον η αδυναμία οικονομικής και κοινωνικής  προσαρμογής.

Κι αν απορρίπτουμε αμέσως τις συγκρίσεις με ΗΠΑ και Βρετανία, ας  μελετήσουμε τη Νορβηγία ή τη Σουηδία.

Αν εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στα πολλαπλά φαινόμενα λαϊκισμού της ελληνικής πολιτικής ιδεολογίας, θα διαπιστώσουμε ότι τα «καρκινικά κύτταρα» της αριστερής ιδεοληψίας και του δεξιού εθνικισμού ευθύνονται για την πολιτισμική μας αδράνεια. Κι αυτό γιατί στους μεν αριστερούς, ο «μπαμπούλας» του καπιταλισμού αποκλείει κάθε γόνιμη παρατήρηση (μοιάζει σχεδόν φασιστικό..!), στους δε δεξιούς η εθνοτική φαντασίωση εμποδίζει την εξωστρέφεια και την καινοτομία.

Και οι δύο εξυπηρετούν τα δικά τους δίκτυα και ελέγχουν τις  κακομαθημένες μάζες, κρατώντας τις απομονωμένες και «τυφλές» μπροστά στην παγκόσμια πραγματικότητα. Προκαλεί πραγματικά,  θλίψη  να βλέπεις τους  μεν να περιμένουν τον Λένιν (κάποιοι ακόμα και τον Στάλιν) να τους  «απελευθερώσει» και κάποιους  άλλους  των «Μαρμαρωμένο βασιλιά». Eν τω μεταξύ, οι ίδιοι εγκλωβίζονται  πρόθυμα, στους εγχώριους  πάτρωνες, μέσω του καταναλωτισμού και της κομματοκρατίας.

Τι θα γίνει; Τίποτα απολύτως. Οι «ελίτ», οι πολιτικοί τους υπάλληλοι (όλοι ανεξαιρέτως, μετά βεβαιότητας!!!) και τα κατώτερα δίκτυα των «αξιωματούχων» θα λυσσάξουν να κρατήσουν την κοινωνία στο σκοτάδι. Ούτε παιδεία θα δώσουν, ούτε ενημέρωση, ούτε έρευνα, ούτε καινοτομία, ούτε ανάπτυξη. Ακόμα και τα πετρέλαια (ενεργειακή αυτάρκεια) δύσκολα θα αποδώσουν οφέλη για τον εθνικό παραγόμενο πλούτο!

Μόνο να ελπίζουμε μπορούμε σε κάποιες «μεταφυσικές» αλλαγές . Ίσως γιατί  σ΄αυτόν τον τόπο, πλέον, τα θαύματα γίνονται μόνο από το θεό και όχι από τους ανθρώπους…

azampoukas@gmail.com