Γράφει ο Ιάσων
Δημοσιεύθηκε στο 521news.com στις 6 Ιουνίου 2014
Η λησμονημένη και η παραποιημένη ιστορία 67 χρόνια μετά..
“Δυστυχώς, έχει επικρατήσει ένα μονοπώλιο από εκπροσώπους μιας ομάδας που ονομάζω «η επανάσταση που χάθηκε», οι οποίοι θεωρούν ότι έχουν το δικαίωμα να ξαναγράφουν την ιστορία όπως τη βλέπουν αυτοί. Αν είσαι ένας ανεξάρτητος νεαρός ακαδημαϊκός που θέλει να διοριστεί στο ελληνικό πανεπιστήμιο, είσαι αναγκασμένος να επαναλαμβάνεις τα ψέματά τους, αλλιώς είσαι καταδικασμένος. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η πραγματική και σε βάθος ακαδημαϊκή έρευνα γύρω από την περίοδο εκείνη είναι πολύ φτωχή. Ό,τι έχει γραφτεί προέρχεται από τους ιδεολογικούς υποστηρικτές της «επανάστασης που χάθηκε»…. Είναι μια συνεχής και επίπονη προσπάθεια ανάδειξης των σφαλμάτων που έγιναν, και έγιναν μερικά, και πιεστικής υποβάθμισης της σημασίας του σχεδίου για το οποίο δεν χρειάζεται να απαντήσω εγώ, αρκεί όλοι να κοιτάξουν την Ελλάδα του 1947, και στη συνέχεια την Ελλάδα του 1954, και θα διαπιστώσουν μια απίστευτη διαφορά”
Τζέιμς Γουόρεν ηγετικό στέλεχος της αμερικανικής οικονομικής αποστολής που υλοποίησε το σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα [1]
***
Τι προηγήθηκε:
Στις 12 Μαρτίου του 1947 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, αγορεύοντας στο Κογκρέσο, εξέθεσε το πρόβλημα ως εξής:
«Η Αγγλική κυβέρνηση μας πληροφόρησε ότι λόγω των δικών της προβλημάτων, δεν δύναται πλέον να συνεισφέρει οιονδήποτε οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα μετά την 31η Μαρτίου 1947.. Η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε την συνδρομή μας προκειμένου να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά η οικονομική και η όποια άλλη βοήθεια θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στην Ελλάδα.. Η Ελληνική κυβέρνηση λειτουργεί σε μια ατμόσφαιρα χάους και εξτρεμισμού. Έχει διαπράξει λάθη.. Η επέκταση της βοηθείας στην Ελλάδα δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ εγκρίνουν οτιδήποτε έχει διαπραχθεί ή θα πραχθεί στο μέλλον από την Ελληνική κυβέρνηση.. Έχουμε καταδικάσει στο παρελθόν και καταδικάζουμε και τώρα ακραία μέτρα της δεξιάς ή της αριστεράς. Έχουμε κατά το παρελθόν συμβουλεύσει ανοχή και ανοχή συμβουλεύουμε και τώρα.
Αν όμως η Ελλάδα υποταχθεί στον έλεγχο της οπλισμένης μειοψηφίας το αποτέλεσμα στην γειτονική Τουρκία θα είναι άμεσο και σοβαρό. Σύγχυση και αναταραχή θα επεκταθεί σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Επιπλέον, η καταστροφή της Ελλάδος ως ανεξάρτητης δημοκρατίας θα είχε βαθύτατες επιπτώσεις σε όλες τις χώρες της Ευρώπης των οποίων οι λαοί αγωνίζονται με μεγάλες δυσκολίες να διατηρήσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους ενώ επανορθώνουν, τις καταστροφές του πολέμου.
Πιστεύω ότι η πολιτική των ΗΠΑ πρέπει να υποστηρίζει τους ελευθέρους ανθρώπους που αντιστέκονται στις απόπειρες καθυποτάξεως τους από οπλισμένες μειοψηφίες ή από εξωτερικές επεμβάσεις. Οι σπόροι το ολοκληρωτισμού τρέφονται από την δυστυχία και την ένδεια. Μεταδίδονται και εξαπλώνουν στο κακό έδαφος της φτώχειας και του αλληλοσπαραγμού. Επιτυγχάνουν την πλήρη ανάπτυξη όταν η ελπίδα του λαού για ένα καλύτερο μέλλον έχει πεθάνει. Οφείλουμε να διατηρήσουμε αυτή την ελπίδα. Οι ελεύθεροι λαοί του κόσμου στρέφονται σε μας για την διατήρηση της ελευθερίας των»
(Απόσπασμα από την αγόρευση του Πρόεδρου των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν στις 12 Μαρτίου του 1947 στην συνεδρία του Κογκρέσου, όπου πλειοψηφούσε η αντιπολίτευση [2])
Τρεις μήνες αργότερα στις 5 Ιουνίου 1947 (67 χρόνια πριν), ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ διακήρυξε την εφαρμογή του δόγματος Τρούμαν που τελικώς οδήγησε στην χορήγηση ενός πακτωλού χρημάτων-εκτεταμένης οικονομικής βοηθείας, ύψους 17 δις δολαρίων (σημερινής αξίας 130 δις δολάρια ΗΠΑ), στις 17 ευρωπαϊκές χώρες που δέχθηκαν την δωρεά, (Αυστρία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Δανία, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ελλάδα, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία, Αγγλία). Το μήνυμα με τα δικά του λόγια περιληπτικά ήταν τα έξης:
«Οι ΗΠΑ θα πρέπει να πράξουν ότι είναι δυνατόν να βοηθήσουν στην επιστροφή της κανονικής οικονομικής υγείας στον κόσμο, χωρίς την οποία δεν υπάρχει πολιτική σταθερότητα και εξασφαλισμένη ειρήνη. Η πολιτική μας δεν κατευθύνεται εναντίον οιασδήποτε χώρας ή δόγματος αλλά κατά της πείνας, της φτώχειας της απελπισίας και του χάους.. Σκοπός της είναι η αναβίωση της λειτουργίας της οικονομίας στο κόσμο, που θα επιτρέψει την ανάδυση των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών στις οποίες ελεύθεροι θεσμοί μπορούν να λειτουργήσουν. Τέτοια βοήθεια , είμαι πεπεισμένος ότι δεν μπορεί να είναι αποσπασματική όπως αναπτύσσουν οι διάφορες κρίσεις. Μια τέτοια βοήθεια που αυτή η κυβέρνηση θα προσφέρει, θα είναι η θεραπεία και όχι ένα καταπραϋντικό..» [3]
Τι σήμαινε για την Ελλάδα το σχέδιο Μάρσαλ μας εξηγεί ο προαναφερθείς Τζέιμς Γουόρεν που συμμετείχε στην διάσωση της Ελλάδας ως ηγετικό μέλος της αμερικανικής αποστολής στην Ελλάδα (υπεύθυνος όλων των εισαγωγών στην Ελλάδα) που περιγράφει με πικρία και απογοήτευση την παραποίηση της ιστορίας «από τους περισσότερους Έλληνες ακαδημαϊκούς που γράφουν με βάση τα ιδεολογικά πιστεύω τους και όχι την αντικειμενική έρευνα και γνώση» σε αντιδιαστολή με την πραγματικότητα που έζησε..
Μεταφέρω μερικά αποσπάσματα από δύο καταχωρημένες συνεντεύξεις του, ώστε οι νεοέλληνες να κρίνουν ποια σχέση έχει η αχαριστία με το φιλότιμο και η αλήθεια με την πλάνη:
Το πρόγραμμα
Ήταν ένα τεράστιο πρόγραμμα. Εάν μεταφράσουμε τα ποσά στη σημερινή τους αξία, το σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη ήταν ύψους 130 δισ. δολαρίων, από τα οποία τα 20 δις αφορούσαν την Ελλάδα. Αν προσθέσουμε και τη στρατιωτική βοήθεια, που δεν περιλαμβανόταν στο σχέδιο Μάρσαλ, ήταν άλλα 10 δις. Μιλάμε για συνολική βοήθεια 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε σημερινές τιμές. Αν για την Ευρώπη ήταν ένα πολύ χρήσιμο πρόγραμμα, για την Ελλάδα ήταν καθοριστικό.
Η Ελλάδα
Η Ελλάδα, αναδύθηκε από τον πόλεμο σε μια φοβερή κατάσταση. Περισσότερα από 2.000 χωριά είχαν ισοπεδωθεί από τις επιδρομές αντεκδικήσεως των Ναζί. Δεν υπήρχε ούτε ένα λιμάνι που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Υπήρχαν μετά βίας μερικοί δρόμοι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μεταφορά τροφίμων στον πληθυσμό που λιμοκτονούσε. Το σιδηροδρομικό δίκτυο ήταν ένα ναυάγιο. Το κανάλι της Κορίνθου ήταν γεμάτο με βαγόνια που βύθισαν οι Ναζί. Η βιομηχανική δομή της χώρας ήταν σε καλή κατάσταση, αλλά οι βασικοί νευρώνες της οικονομίας είχαν καταστραφεί. Η κτηνοτροφία είχε αφανισθεί. Μόλις και μετά βίας είχαν μείνει μερικές γέφυρες σε κάποια μέρη της χώρας. Αυτά ήταν τα αποτελέσματα του πολέμου. Ενώ όσον αφορά τις συνέπειες του εμφυλίου περίπου 700 χιλιάδες χωρικοί, το 10% του πληθυσμού, είχαν εγκαταλείψει τα χωριά τους που είχαν ερημωθεί από τον εμφύλιο..
Οι πολιτικοί και η κυβέρνηση
Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η κυβέρνηση είχε παραλύσει αιχμαλωτισμένη στο ιστό των φόβων της, σαν μια κότα υπνωτισμένη μπροστά σε ένα φίδι. Οι Έλληνες πολιτικοί ήταν σαν να χορεύουν στο κατάστρωμα ενός βυθιζόμενου πλοίου. Εθελοτυφλούσαν και απέφευγαν τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων. Έδειχναν να μην ξέρουν τι να κάνουν. Και φυσικά υπήρχε διαφθορά και εκμετάλλευση των απλών ανθρώπων. Έτσι όταν η Αμερική πήγε στην Ελλάδα, πήγε με ένα σχέδιο διάσωσης που ήταν στρατιωτικό, οικονομικό και κοινωνικό.
Τα έργα
Το φάσμα των έργων που αναλάβαμε περιελάμβανε ολόκληρο τον χάρτη, σε κάθε τομέα της οικονομίας. Η πρώτη υποχρέωση ήταν βέβαια να ανακατασκευάσουμε το δίκτυο επικοινωνιών και το σύστημα μεταφοράς, σιδηρόδρομους, δρόμους γέφυρες, λιμάνια και όλα αυτά τα κάναμε από την αρχή. Επιπρόσθετα τα μικρότερα επαρχιακά αεροδρόμια και οι τηλεπικοινωνίες στο εσωτερικό της χώρας. Η δεύτερη προτεραιότητα ήταν η γεωργία, η οποία δεν περιελάμβανε μόνο τα εγγειοβελτιωτικά έργα και την αγροτική οικονομία με εισαγωγή ζώων και την προμήθεια εργαλείων στα χωριά που χρειαζόντουσαν οι χωρικοί για να αναλάβουν τον βιοπορισμό τους με την γεωργία.
Πέραν της γεωργίας και των επικοινωνιών υπήρξε η δημιουργία ενός μοναδικού έργου στην ελληνική ιστορία και αυτό ήταν το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενεργείας με υδροηλεκτρικά φράγματα στα όρη της Πίνδου, στα βουνά της Πελοποννήσου, νέοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί με καύσιμο τον διαθέσιμο στην χώρα λιγνίτη και διασύνδεση όλων αυτών. Ήταν ένα ορατό έργο που έκτιζε εμπιστοσύνη στην πρόοδο της χώρας, βλέποντας τους πυλώνες να υψώνονται και να διασχίζουν την χώρα. Υπήρχαν επίσης, μεγάλες επενδύσεις σε μεταλλεία, ορυχεία, τσιμεντοβιομηχανίες, βιομηχανίες λιπασμάτων, υφαντουργίας, μεταλλεία βωξίτη, πυρίτη, χρωμίτη και μαγγανίου. Όλες αυτές οι βιομηχανίες αναπτύχθηκαν με τεχνική βοήθεια και οικονομική επιδότηση από το σχέδιο Μάρσαλ.
Το εύρος της επιδότησης
Πραγματικά δεν υπήρξε τομέας ή στοιχείο της οικονομίας της Ελλάδας το οποίο να μην επιδοτήθηκε και να οργανώθηκε από το σχέδιο Μάρσαλ. Η αποστολή Μάρσαλ στην Ελλάδα είχε όλα τα επιμέρους: οργανωτικές υπηρεσίες, υπηρεσία μεταφορών, γεωργίας, μεταλλείων, ηλεκτρικής ενεργείας, υγείας που κατάφερε να εκδιώξει τελείως την ελονοσία από την Ελλάδα και ταυτόχρονα με τα τμήματα αυτά υπήρχαν και άλλα που αφορούσαν σε οργανωτικές δομικές, κοινωνικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις.
Ορόσημα
Υπάρχουν δύο ορόσημα. Το 1947, όταν η αμερικανική αποστολή ήλθε στην Ελλάδα η οικονομία ήταν κατεστραμμένη και η χώρα χρεοκοπημένη. Το άλλο ορόσημο είναι το 1954. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών μεσολάβησε το «κεφάλαιο» σχέδιο Μάρσαλ κατ’ εφαρμογή του δόγματος Τρούμαν. Βλέποντας προς τα πίσω, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αυτά τα 6 χρόνια η Αμερική έθρεψε, τροφοδότησε, επιδότησε, έντυσε την Ελλάδα.. Θυμάμαι ότι ακόμη και η προμήθεια μουλαριών για την αποκατάσταση των χωρικών που είχαν εγκαταλείψει τα χωριά τους από τον εμφύλιο και υπερέβαιναν τους 700.000 ήταν μεγίστη προτεραιότητα. Έπρεπε να τους δώσουμε εργαλεία, άροτρα, υλικά να ξανακτίσουν τα σπίτια τους, ζώα, πουλερικά, για να αναπτύξουν την κτηνοτροφία ξανά και όλα αυτά να μεταφερθούν με πλοία που μετατρέψαμε σε πλωτούς στάβλους..
Τι ήταν για μένα (τον Τζέιμς Γουόρεν)
Το πιο αλησμόνητο μέρος της ζωής μου υπήρξε η συμμετοχή μου στην αποστολή Μάρσαλ στην Ελλάδα. Ειλικρινά, μπορώ να πω κοιτώντας προς τα πίσω, ότι όταν φύγαμε, όταν ολοκληρώθηκε στην Ελλάδα το κεφάλαιο σχέδιο Μάρσαλ, η Ελλάδα ήταν μια νέα χώρα. Ήταν μια χωρά που λειτουργούσε σε ένα επίπεδο τουλάχιστον 50% υψηλότερα από το προπολεμικό. Ήταν μια οικονομία με μέλλον και εμπιστοσύνη. Όταν η αποστολή ολοκληρώθηκε και τα έργα τελείωσαν μπορούσαμε να πούμε, κοιτάζοντας πίσω, ότι μια τιτάνια επιχείρηση διάσωσης είχε εκτελεσθεί και αποδείχθηκε κάτι περισσότερο… Μια αναδιοργάνωση και ένας εκσυγχρονισμός μιας ολόκληρης κοινωνίας [4]
Επίλογος
Θα κλείσω αυτό το συνοπτικό αφιέρωμα του σχεδίου Μάρσαλ με χαρακτηριστικές δηλώσεις πολιτικών που έζησαν και βίωσαν την ιστορία της εποχής εκείνης, χωρίς να κρύψουν την αλήθεια για την προσφορά της Αμερικής στην Ελλάδα.
α) Κωνσταντίνος Μητσοτάκης:
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης επεκρίθη, από τους «ιστορικούς και εκπαιδευτικούς» των ΜΕΜ, διότι, κατά την εκδήλωση – στην κατοικία του πρεσβευτή των ΗΠΑ – για την συμπλήρωση 60 χρόνων από την διακήρυξη του σχεδίου Μάρσαλ (5η Ιουνίου 2007) μεταξύ άλλων, σημείωσε ευθαρσώς και ειλικρινώς – μοναδική εξαίρεση εξ όλων των Ελλήνων πολιτευτών – ότι: «η Ευρώπη οφείλει την ελευθερία της στην αμερικανική βοήθεια». Και επιπλέον, ότι: «η Ελλάδα οφείλει διπλά στις ΗΠΑ. Όχι μόνο για το τέλος του πολέμου αλλά και για την τύχη που θα είχε, αν είχε χαθεί ο “εμφύλιος”. Θα είχαμε την τύχη της Αλβανίας και της Βουλγαρίας»
β) Γεώργιος Παπανδρέου:
Δεν θα αδικήσω τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον «Γέρο της Δημοκρατίας» πατέρα του Αντρέα ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και ολετήρες της Ελλάδος, παππού του ανερμάτιστου Γιωργάκη..
«Η βοήθεια την οποίαν μας παρέχετε αποτελεί ανθρωπιστική εκδήλωσιν της ευγενούς χώρας σας, υπέρ του πάσχοντος λαού μας…Σεις και ημείς είμεθα συστρατιώται ενός μεγάλου αγώνος από την έκβασιν του οποίου κρίνεται η τύχη του ανθρωπίνου πολιτισμού.. Χωρίς την ιδική σας βοήθειαν η οποία διεδέχθη την πατροπαράδοτον Βρετανικήν συμπαράστασιν, ελευθέρα και ανεξάρτητος Ελλάς, σήμερον δεν θα υπήρχε.. Αυτή είναι η ιστορική σημασία της αποστολής σας.. Ο φιλότιμος ελληνικός λαός με βαθείαν συγκίνησιν ανταποδίδει την αγάπην σας και ουδέποτε θα λησμονήση τα μεγάλας υπηρεσίας αι οποίαι του παρεσχέθησαν εις μίαν κρισιμωτάτην ώραν της ιστορίας του. Προπίνω εις υγείαν των ηγετών της μεγάλης χώρας του Προέδρου Τρούμαν και του Στρατηγού Μάρσαλ. Ζήτω η Αμερική, η σταυροφόρος της Ελευθερίας»
(Δηλώσεις του Γεωργίου Παπανδρέου στις 19 Ιουλίου 1948, στην αποχώρηση του αρχηγού της αμερικανικής αποστολής στην Ελλάδα, Πολιτικά Θέματα, Γεωργίου Παπανδρέου, Τόμος Γ, Εκδοτικός Οίκος Πέτρου Δημητράκου, σελίδα 82, 83, 84)
γ) Ουίνστον Τσώρτσιλ:
«Σχέδιο Μάρσαλ: Η πιο γενναιόδωρη πράξη της Ιστορίας..»
Παραπομπές
[1] «Το Σχέδιο Μάρσαλ άλλαξε την Ελλάδα»
[4] MARSHALL PLAN:INTERVIEW WITH JAMES WARREN, 17/2/96
freewill.gr 
Got something to say? Go for it!