Κεντρικό άρθρο εφημερίδας Εστία στις 2 Ιουλίου 2014

 Πῶς κατακερματίσθηκε ἡ δημοσία διοίκησις

Χθές ἡ «Ἑστία» ἀνατύπωσε τό κύριο ἄρθρο τῆς 30ῆς Ἰουνίου 1934, πρό 80 ἀκριβῶς ἐτῶν, πού εἶχε τίτλο «Τά κύρια καί τά πάρεργα». Ἐστηλίτευε δέ τήν ἀπό τότε ἰσχύουσα πρακτική, νά διορίζονται δημόσιοι λειτουργοί –κυρίως οἱ προϊστάμενοι ὑπηρεσιῶν– ὡς μέλη σέ πλεῖστα ὅσα συμβούλια καί ἐπιτροπές (τά «πάρεργα»), μέ ἀποτέλεσμα να μήν ἀσχολοῦνται ὅσο θά ἔπρεπε μέ τό καθ’ ἑαυτό ἔργο τῆς ὑπηρεσίας τους (τά «κύρια»). Ἐχαρακτήριζε δέ ἡ «Ἑστία» τό φαινόμενο αὐτό ὡς «χρονία νόσο τῆς Διοικήσεως, τῆς ὁποίας τά συμπτώματα συνεχῶς χειροτερεύουν».

Καί πρό 80 ἐτῶν

Ἰδού τί ἐτόνιζε τό πρό 80ετίας ἄρθρο:

«Οἱ προϊστάμενοι τῶν ὑπηρεσιῶν, ἀπασχολούμενοι καθημερινῶς σχεδόν εἰς διάφορα συμβούλια, εἶναι ζήτημα, ἐάν προλαμβάνουν τό ἥμισυ τῆς ἐργασίμου ὥρας να διαθέσουν διά τά κύρια ἔργα των. Σπεύδοντες διαρκῶς ἀπό συμβουλίου εἰς συμβούλιον καί ἀπό ἐπιτροπῆς εἰς ἐπιτροπήν, μόλις καί μετά βίας προλαμβάνουν νά διέλθουν καθημερινῶς ἐκ τοῦ γραφείου των. Καί τό ἀποτέλεσμα εἶναι να χωλαίνη ἀπελπιστικῶς ἡ ὑπηρεσία, ὅταν δέν συμβαίνη κάτι χειρότερον ἀκόμη: ὁ ἐσπευσμένος καί ἀμελέτητος χειρισμός τῶν ζητημάτων, ἐκ τῆς ἐπιθυμίας τοῦ ὑπαλλήλου, ὅπως προλάβη μέν τό συμβούλιον, μή ἀφίση ὅμως καί τάς τρεχούσας ὑποθέσεις νά χρονίσουν».

Σκεφθεῖτε ὅτι αὐτά ἐγράφοντο πρό 80 ἐτῶν, ὅταν ἡ δημοσία διοίκησις τῆς χώρας ἀκόμη λειτουργοῦσε. Ὑπῆρχε ἀπό τότε ἡ πρακτική τῆς συμμετοχῆς τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων –καί δή τῶν προϊσταμένων– σέ συμβούλια καί ἐπιτροπές, τά ὁποῖα ἀποσποῦσαν τήν προσοχή τους ἀπό το κύριο ἔργο τους. Ἔκτοτε ὅμως, τό κακό ἔλαβε διαστάσεις μάστιγος. Καί σήμερα, πού ἡ κρατική διοίκησις ἔγινε θηριώδης καί ἀνεξέλεγκτη, ἡ συμμετοχή σέ συμβούλια και ἐπιτροπές ἔχει καταστῆ «φάμπρικα». Διότι ἀφ’ ἑνός ἐπιτρέπει στούς ὑπαλλήλους νά μήν βρίσκονται στήν θέση τους κατά τίς ἐργάσιμες ὧρες, καί ἀφ’ ἑτέρου συνεπάγεται σέ κάποιες περιπτώσεις εἰδικό «ἐπιμίσθιο», τό ὁποῖο καταβάλλεται ἐπί πλέον τοῦ κανονικοῦ μισθοῦ.

Εἶναι γνωστό τό «ἀνέκδοτο» γιά τόν τρόπο πού λειτουργεῖ ἡ ἑλληνική δημοσία διοίκησις. Μόλις ἀνακύψη ἕνα θέμα γιά τό ὁποῖο δέν ὑπάρχει βούλησις ἐπιλύσεως, συστήνεται κάποια ἐπιτροπή γιά «νά τό μελετήση». Κατά κανόνα, ἡ ἐπιτροπή αὐτή δέν ἔχει ἡμερομηνία λήξεως. Μπορεῖ νά συνεδριάζη ἐσαεί, χωρίς νά ἐπιλύη τό θέμα. Καί βεβαίως δέν ἔχει λόγο νά τό ἐπιλύση, ἀφοῦ ἄν τό πράξη θά παύση ἡ ἴδια (ἡ ἐπιτροπή) νά ὑφίσταται καί τά μέλη της δέν θά ἔχουν πλέον τήν δυνατότητα νά ἀπουσιάζουν ἀπό τίς θέσεις τους καί νά ἀμείβονται ἐπί πλέον –ὅπου αὐτό ἰσχύει– γιά τήν συμμετοχή τους στήν ἐπιτροπή. Δυστυχῶς δέν πρόκειται γιά ἀνέκδοτο, ἀλλά γιά τήν ἀπόλυτη πραγματικότητα ὡς προς τόν τρόπο πού λειτουργεῖ τό ἑλληνικό δημόσιο.

Γραφειοκρατικό τέρας

Ὅμως τά συμβούλια καί οἱ ἐπιτροπές πού ἐστηλίτευε τό ἄρθρο τῆς «Ἑστίας» πρό 80 ἐτῶν, ἔχουν σήμερα καί μία χειρότερη παρενέργεια. Ὅτι δημιουργοῦν τήν πολυνομία καί τό γραφειοκρατικό τέρας. Κάθε ἐπιτροπή, γιά νά δικαιολογήση τήν ὕπαρξή της, πρέπει κάτι νά προτείνη. Καί αὐτό πού συνήθως προτείνει κάθε ἄλλο παρά ἁπλό εἶναι. Τό συνηθέστερο εἶναι να προτείνη διαδικασίες τίς ὁποῖες νά ἐποπτεύη καί να ἐλέγχη ἡ ἴδια –ἡ ἐπιτροπή– προκειμένου νά διαιωνίζη τήν ὕπαρξή της. Καί τό ἀποτέλεσμα εἶναι νά θεσπίζονται γιά ὅλα τά θέματα ἀπίστευτα περίπλοκες καί κατ’ οὐσίαν ἄχρηστες διαδικασίες, μόνο καί μόνο γιά νά δικαιολογοῦν τήν ὕπαρξή τους τά ποικιλώνυμα συμβούλια καί ἐπιτροπές πού λειτουργοῦν στήν χώρα μας.

– Ἄραγε γιατί ἔχουμε στήν Ἑλλάδα τό πιό περίπλοκο καί παράλληλα τό πιό ἀναποτελεσματικό φορολογικό σύστημα τῆς Εὐρώπης;

– Ἄραγε γιατί ἔχουμε τόσο δαιδαλῶδες καί ἀδιαφανές πολεοδομικό σύστημα καί τίς πλέον διεφθαρμένες πολεοδομικές ὑπηρεσίες;

– Ἄραγε γιατί ἐν ἔτει 2014 δέν διαθέτουμε Ἐθνικό Κτηματολόγιο, παρά τά ἀνυπολόγιστα κονδύλια πού ἔχουν διατεθῆ γιά τόν σκοπό αὐτό;

Τά «γιατί» αὐτοῦ τοῦ εἴδους εἶναι ἀμέτρητα. Ἀλλά ἡ ἀπάντησις εἶναι μία καί μόνη. Ἡ δομή τῆς κρατικῆς διοικήσεως τοῦ τόπου μας εἶναι τέτοια, ὥστε νά μην ἐπιλύη προβλήματα, ἀλλά νά τά περιπλέκη καί νά τά διαιωνίζη. Καί μία ἀπό τίς πλέον χαρακτηριστικές ἐκφάνσεις τῆς πρακτικῆς αὐτῆς, εἶναι οἱ ἐπιτροπές.

Ἡ «χρονία νόσος» τῆς Διοικήσεως, ὅπως τήν ἀποκαλοῦσε πρό 80ετίας ἡ «Ἑστία». Τόσο «χρονία», ὥστε στήν πορεία τοῦ χρόνου ἡ νόσος νά λάβη διαστάσεις ἐπιδημίας, ἡ ὁποία κατέβαλε καί κατακερμάτισε την δημοσία διοίκηση. Διότι αὐτό πού ὑπάρχει σήμερα στήν Ἑλλάδα πόρρω ἀπέχει ἀπό τοῦ νά μπορῆ νά χαρακτηρισθῆ πραγματική διοίκησις.