Γράφει η Δήμητρα Μαρινάκη

Δημοσιεύθηκε στο Protagon.gr στις 11 Ιουλίου 2014

Έφτασε, λοιπόν, η εποχή που μια οικιακή συσκευή αντικατέστησε την ανθρώπινη σκέψη και φωνή. Ό,τι παρουσιάζεται στην τηλεόραση, είναι θέσφατο. Η είδηση παίρνει σάρκα και οστά από τη στιγμή που θα παρουσιαστεί σε αυτή. Μόνο τότε θα πρέπει να τη μάθει ο τηλεθεατής. Και αν αύριο δεν την αναφέρουν ξανά, θα πρέπει να την ξεχάσει.

Η τηλεόραση είναι η αυθεντία του 21ου αιώνα. Βρίσκεται παντού, μιλάει εκ μέρους μας, για το συμφέρον μας, ενδιαφέρεται για το καλό μας. Εκεί θα δούμε τους πολιτικούς του τόπου μας να μονολογούν, να διαλέγονται ή να παραλογίζονται. Εκεί θα μάθουμε τι χρωστάμε και τι πληρώνουμε. Θα  μας πουν τι θα πρέπει να προσέξουμε αύριο, τι να κάνουμε μεθαύριο και πώς θα είναι η ζωή μας την άλλη βδομάδα. Πόσες φορές άκουσες κάποιον να επικαλείται αυτή την αυθεντία: «Μα δεν άκουσες τι είπαν χτες στην τηλεόραση;». Κανείς δεν μπορεί να ανταπαντήσει σε αυτό το επιχείρημα. Αν υψώσεις ακόμη και ένα «μα…», απλώς δεν ξέρεις τι σου γίνεται.

Αν αναρωτήθηκες ποτέ πώς η καλή τηλεόραση με τους εκφωνητές της εκφράζουν ακριβώς τη γνώμη σου, τότε δεν αναρωτήθηκες αρκετά. Η τηλεόραση δεν εκφράζει τη γνώμη που είχες χτες, αλλά αυτή που θα έχεις σίγουρα αύριο. Γιατί εσύ δεν έχεις γνώμη. Η άποψη που πιστεύεις ότι έχεις δεν είναι δική σου. Ο ρόλος σου είναι να υιοθετείς την άποψη της τηλεόρασης. Βολικός ρόλος. Οι δημόσιες υπηρεσίες υπολειτουργούν γιατί οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι αργόσχολοι. Τι κι αν όσες φορές έχεις πάει, έχεις εξυπηρετηθεί. Αν η τηλεόραση λέει ότι δεν εξυπηρετήθηκες, εσύ κατάλαβες λάθος.

Στη μαύρη κωμωδία «The Pillowman”, ο Ιρλανδός συγγραφέας Μάρτιν ΜακΝτόνα βάζει τον απελπισμένο ήρωά του να αμυνθεί απέναντι στις κατηγορίες που του προσάπτουν λέγοντας: «Οι δημοσιογράφοι έγραψαν πως βρήκαν τρία πτώματα παιδιών. Άρα το μόνο που ξέρω είναι ότι οι δημοσιογράφοι είπαν πως υπάρχουν τρία πτώματα παιδιών. Δεν ξέρω αν όντως υπάρχουν τρία πτώματα παιδιών». Αυτή είναι μια αλήθεια.

Τι πραγματικά γνωρίζει ο σύγχρονος τηλεθεατής από όσα προβάλλονται ως ειδήσεις στην τηλεόραση; Μήπως είδε ή άκουσε κάτι ο ίδιος; Μήπως έψαξε περαιτέρω; Μήπως αναζήτησε πηγές, έκανε συσχετισμούς, αμφισβήτησε ουσιαστικά; Μήπως σηκώθηκε από τον καναπέ και άρχισε να σκέφτεται; Μήπως έκλεισε την τηλεόραση και άνοιξε τα μάτια; Τίποτε από όλα αυτά. Άλλωστε εσύ δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι. Πρέπει μόνο να μπορείς να κοιτάς μέχρι την οθόνη. Ο Μάρσαλ Μακ Λούαν στο βιβλίο του Understanding Media: The Extensions of Man, παρατήρησε πως «τα παιδιά της TV δεν μπορούν να δουν μακριά», είναι δηλαδή «προνομιούχα ανάπηρα».

Μια άλλη αλήθεια είναι ότι ο χώρος που κέρδισε η τηλεόραση στην εποχή μας, οφείλεται στην άτακτη υποχώρηση της ανθρώπινης κρίσης, στη βολή της εποχής της ευμάρειας και στην ψυχαναγκαστική επαναστικότητα της ψευτοδιανόησης. Όλα πρέπει να γίνονται άκοπα και να αλλάξουν τον κόσμο. Ο κόπος είναι ξεπερασμένος, ανήκει στο παρελθόν. Σήμερα ο κόσμος κατανοείται από τον καναπέ και αλλάζει από το τηλεχειριστήριο. Κάθε άλλη κίνηση είναι χαμένη ενέργεια. Έτσι, ο άνθρωπος υποβιβάστηκε σε τηλεθεατή και μαζικοποιήθηκε τόσο που ο νους του συνεθλίβη. Πιστεύει πως γνωρίζει και αγνοεί θλιβερά τον σκοταδισμό του.

Πηγή: Protagon.gr