Γράφει ο Στέλιος Σταυρίδης

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 9 Οκτωβρίου 2010

Για να μπορεί κάποιος να προσεγγίσει ένα θέμα με ορθολογισμό, πρέπει να είναι σε θέση να διαχωρίσει τρεις καταστάσεις: Ποιά είναι η πραγματικότητα, τι θα θέλαμε να είναι (επιθυμία) και πως θα έπρεπε να είναι (στόχος).

Συχνά συγχέουμε τις τρεις αυτές καταστάσεις, με αποτέλεσμα να διαφωνούμε ακόμα και για τα πασιφανή. Ειδικά, οι γνωστοί αστέρες με σούπερ επιδόσεις στην (επιφανειακή) επικοινωνία, την (εγκληματική) παραπληροφόρηση και τον (θρασύτατο) αποπροσανατολισμό, ενσυνείδητα και κυνικά μπερδεύουν με μαεστρία τα ανωτέρω και μας οδηγούν σε αδιέξοδες κοκκορομαχίες.

Αντίθετα  αν  σε κάθε προβληματισμό, μπορούσαμε να κάνουμε τον απαραίτητο διαχωρισμό, τότε ως δια μαγείας τα πράγματα θα απλοποιούντο απίστευτα, αφού θα μπορούσαμε να δούμε την πραγματική εικόνα, αφήνοντας κατά μέρος ευσεβείς πόθους και ουτοπικές θεωρίες περί του εφικτού ή του πρακτέου.

Το αεροδρόμιο του Ελληνικού π.χ. είναι ένας εγκαταλελειμμένος και άθλιος σκουπιδότοπος, με λεηλατημένο ό,τι χρήσιμο υπήρχε, ακριβώς όπως έγινε με τα Ολυμπιακά Ακίνητα, που στοίχισαν 10 δις ευρώ. Κάποιοι θα θέλανε να γίνει δάσος. Κάποιοι άλλοι – εκτός τόπου και χρόνου – μας μίλησαν για το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο της Ευρώπης. Οι δήμαρχοι των γύρω περιοχών δεν θέλουν κανείς να «βάλει χέρι» ούτε σε μια σπιθαμή γης, που όμως αφήνουν με περισσή αδιαφορία και αναλγησία, έρμαια στη λεηλασία και την ασυδοσία του κάθε ασυνείδητου.

Η αξιοποίηση κάθε περιουσιακού στοιχείου χρειάζεται πόρους. Και στην προκειμένη περίπτωση, λόγω μεγέθους, χρειάζονται τεράστιοι πόροι. Οι ρομαντικοί οικολόγοι, που συνήθως μπερδεύουν τι θα ήθελαν, με το τι μπορεί ρεαλιστικά να γίνει, λένε : «Δεν χρειάζονται πόροι, χρειάζονται σπόροι». Αυτοί σκέφτονται το ίδιο εξωπραγματικά με τους εκάστοτε υπουργούς, που νομίζουν ότι όλα τα προβλήματα της ανταγωνιστικότητας  θα λυθούν, αν μπορέσουμε να ιδρύσουμε μια εταιρεία σε μια μέρα (αντί για 50 ημέρες). Οι μεν ξεχνούν ότι οι σπόροι θα γίνουν φυτά και δέντρα, που θα θέλουν νερό, λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα και συνεχή περιποίηση για να αναπτυχθούν. Ξεχνούν ότι χρειάζονται άνθρωποι να φροντίζουν τους χώρους και να τους αξιοποιούν, ώστε να μπορεί να τους απολαύσει ο πολίτης. Και φυσικά, κανείς χώρος σε καμμία αστική περιοχή του κόσμου, δεν μπορεί να γίνει χρήσιμος στον πολίτη μόνο με… σπόρους.

Ανάλογα ισχύουν και για μια επιχείρηση. Περίφημα αν μπορεί να ιδρυθεί σε μια μόνο μέρα, όπως μας υπόσχονται οι ενθουσιώδεις υπουργοί. Αν όμως για δεκαετίες μετά, ταλανίζεται στα τεράστια πλοκάμια της γραφειοκρατίας, οποία η πρόοδος ; Και στην Ελλάδα, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, η γραφειοκρατία με απίστευτο ανορθολογισμό, σκληρότητα, βλακεία και σαδισμό, ταλαιπωρεί και καταδυναστεύει τις επιχειρήσεις, που μοιραία οδηγούνται σε μαρασμό.

Αντί, λοιπόν, να απλοποιήσουμε την απίστευτη γραφειοκρατία και αντί να δούμε πως θα μειώσουμε την εξωπραγματική φορολογία, εφησυχάζουμε στην προοπτική ότι σύντομα θα έχουμε «one day’s creation» κάποιας εταιρείας. Για να την δώσουμε μια ώρα γρηγορότερα βορά στην άθλια δημόσια διοίκηση. Και όσοι γνωρίζουν καλά τι σημαίνει Ελλάδα για μεγάλες επενδύσεις, κουνάνε το κεφάλι τους μελαγχολικά : « Σκεφτείτε ότι η εταιρεία που κατασκεύασε το υπέροχο Costa Navarino, θα ιδρύετο μεν σε μια μέρα, θα συνέχιζε όμως να θέλει 18 χρόνια και μερικές χιλιάδες υπογραφές για να υλοποιήσει την επένδυσή της ! Αν λοιπόν θέλουμε πρόοδο, πρέπει να εξουδετερώσουμε τη Λερναία Ύδρα του ελληνικού αλλαλούμ, της αυθαιρεσίας, της γραφειοκρατίας και της δήθεν οικολογίας. Που αφήνει τους Έλληνες πολίτες να ζούνε – εθνικά υπερήφανοι – μέσα στα σκουπίδια και τη βρώμα, απόλυτα όμως κυρίαρχοι του αχουριού τους.

Αντιστεκόμαστε με αγανάκτηση στην ιδέα ότι θα έρθουν ξένοι επενδυτές να επενδύσουν στη χώρα μας, παρ’ότι θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα φέρουν τουρισμό και κέρδη στην μαστιζόμενη εθνική μας οικονομία. Επομένως, πολύ δύσκολα θα δούμε αξιόλογες επιχειρηματικές προσπάθειες, με κοινωνική και περιβαλλοντική αντίληψη, που θα διέπονται από σύγχρονους κανόνες άσκησης της επιχειρηματικότητας. Και θα αρκούμεθα στο άνοιγμα μιας ακόμα καφετέριας, ενός ακόμα κομμωτηρίου, την ώρα που οι υπουργοί θα οδηγούν, υπερφορολογώντας τις επιχειρήσεις σε άτακτη φυγή ή κλείσιμο, αδιαφορώντας για την ασύστολη κατασπατάληση του δημοσίου πλούτου.

Οι Έλληνες αποδειχθήκαμε παντελώς ανίκανοι να αξιοποιήσουμε το «χρυσάφι» που έχουμε στα χέρια μας. Το μόνο που ξέρουμε είναι να απεραντολογούμε με ουτοπικές μπουρδολογίες. Για μας, δρόμοι, πλατείες, παραλίες ή δάση, είναι βολικοί σκουπιδοτενεκέδες, που αλλοίμονο αν μας τα πάρει κάποιος επενδυτής. Θα θέλαμε να έχουμε υπέροχα πάρκα, αλλά οι τοπικοί μας άρχοντες είναι  ανίκανοι να μαζέψουν ακόμα και τα φύλλα από τα πεζοδρόμια. Και ταυτόχρονα θέλουν να μας πείσουν πόσο καλά θα προασπίσουν τα συμφέροντα των πολιτών. Στην θεωρία είμαστε πρώτοι και στην πράξη μηδενικά. Γιατί συστηματικά μπερδεύουμε το «θέλω» με το «είναι». Αγνοώντας παντελώς αν πράγματι μπορούμε.