Άρθρο του αειμνήστου Στέλιου Σταυρίδη που δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 10 Φεβρουαρίου 2012

Excalibur

Κατά σειρά προτεραιότητας, πρώτα καθορίζουμε το τί, μετά το πώς και τέλος το ποιός. Κατά σειρά δυσκολίας ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Όλοι πλέον έχουμε πειστεί ότι το βασικό ζητούμενο είναι ποιοί θα μας οδηγήσουν στην ανάκαμψη και πώς θα το κάνουν, αφού το τί πρέπει να κάνουν είναι λίγο-πολύ γνωστό. Με άλλα λόγια, τα πράγματα αντί να καλυτερεύουν, επιδεινώνονται και μάλιστα ραγδαία, διότι δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι για να πράξουν τα επιβαλλόμενα..

Ακόμα όμως κι αν -ως δια μαγείας- βρεθούν, υπάρχει ακόμη μια απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία: Πώς θα εμπνευστούν και θα πειστούν οι κατάλληλοι άνθρωποι, ώστε να στηρίζουν τις δύσκολες και επώδυνες προσπάθειες και πώς θα δείξουν τη δέουσα υπομονή, παραμένοντας και αταλάντευτοι στις σίγουρες και μεγάλες δυσκολίες και εμπόδια που διαρκώς θα συναντάμε.

Με άλλα λόγια, προϋπόθεση για την έξοδο από την βαθυτάτη κρίση είναι να εμπνεύσουμε τους Έλληνες, να κυνηγήσουν τον εθνικό στόχο της αναγέννησης της χώρας. Η αποστολή αυτή είναι Ηράκλεια και φαντάζει αδύνατη σε μια κοινωνία που έχει εθιστεί να ακούει -εν γνώσει της- ψέμματα και με αφέλεια παιδιών 3 ετών να πιστεύει σε μαγικές λύσεις.

Η ανθρώπινη φύση αποζητά την αισιοδοξία κόντρα στον ορθολογισμό, που υποδεικνύει ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Έτσι, όλοι μας πιστεύουμε ότι ποτέ δεν θα αρρωστήσουμε, δεν θα χάσουμε τη δουλειά μας, ότι η εταιρεία μας δεν θα πτωχεύσει, ότι τίποτα κακό δεν θα συμβεί σε μας και τα παιδιά μας. Οι πιθανότητες να συμβεί κάτι από τα πιο πάνω ή και πολλά μαζί, είναι πολύ μεγαλύτερες, απ’ ότι η αισιόδοξη πλευρά μας, μας κάνει να πιστεύουμε. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αφού αν η αισιοδοξία συνδυάζεται με σοβαρότητα, αυτοπεποίθηση, αποφασιστικότητα, σκληρή και συγκροτημένη προσπάθεια, τότε πράγματι όλα μπορούν να πάνε πολύ καλύτερα.

Αυτή, όμως, η αισιοδοξία είναι τελείως διαφορετική από την αισιοδοξία που θέλουν να μας περάσουν οι αρχιερείς της παραπληροφόρησης. Ακόμα και σήμερα (που τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο και βρισκόμαστε στον γκρεμό), ο Έλληνας ακούγοντας τους (πολλούς) πολιτικούς, πανεπιστημιακούς και λοιπούς διαμορφωτές της κοινής γνώμης, να του λένε ότι υπάρχουν μαγικές και ανώδυνες λύσεις, δυσφορεί, αγανακτεί, ανυπομονεί και «κραυγάζει» προς τη λάθος κατεύθυνση: Πιέζει για τη διατήρηση ενός status quo, αδικαιολόγητου για τις πραγματικές οικονομικές μας δυνατότητες. Έτσι, ακυρώνει με τη στάση του και την αφόρητη πίεση που ασκεί, κάθε μεταρρύθμιση και κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού, που μεσοπρόθεσμα θα βελτίωνε και μάλιστα ραγδαία, τα οικονομικά όλων μας.

Δεν θέλει να καταλάβει τις τεράστιες δικές του ευθύνες, δεν θέλει να πειστεί ότι η περίοδος της ψεύτικης ευδαιμονίας παρήλθε ανεπιστρεπτί. Και δεν λέει να αλλάξει κουλτούρα και τακτική. Έτσι, όχι μόνο δεν εμπνέεται, αλλά είτε απέχει αηδιασμένος (συμβάλλοντας ακόμα περισσότερο στην καταστροφή του) είτε συμμετέχει (κομματικά) στα θλιβερά μεθεόρτια μιας παρατεταμένης γιορτής 40 ετών που κατέληξε σε εθνική εξαθλίωση, ταπείνωση και απόγνωση.

Ωστόσο, είναι πάρα πολύ εύκολο να εμπνευστεί ο πολίτης, όταν οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης του πούνε την αλήθεια, ωμή, χωρίς στρογγυλεύσεις, ωραιοποιήσεις και επικίνδυνες αποκρύψεις. Στη σημερινή εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα, ο πολίτης δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να απέχει ή να αδιαφορεί. Πρέπει να ενεργοποιηθεί και επιτέλους να καταλάβει ότι το κράτος μας, οι θεσμοί του, η οργάνωσή του, είναι διαβρωμένα σε τεράστιο ποσοστό και όλοι εμείς οι άνθρωποί του είμαστε εγκλωβισμένοι στον ιστό της αράχνης, που τόσο απερίσκεπτα υφάναμε..

Ο Τσώρτσιλ ενέπνευσε έναν ολόκληρο λαό να αναγεννηθεί από τις στάχτες του πολέμου, υποσχόμενος… «blood and tears». Δεν παραπληροφόρησε (λαϊκίζοντας) ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις, όπως σταθερά κάνουν οι αιθεροβάμονες αριστεροί και δεξιοί της σοφιστίας και της αρλουμπολογίας. Κάποιοι καλοπροαίρετοι, αλλά εξίσου αιθεροβάμονες, επιχειρηματολογούν ότι δεν χρειαζόμαστε ηγέτες. Αρκεί να στηριχθούμε σε παραδοσιακές και δοκιμασμένες αξίες και αρχές. Αν ήταν, όμως, εφικτό να εφαρμοστούν αυτόματα οι όποιες αξίες και αρχές, θα είχαμε ήδη βρει τη λύση.

Η ύπαρξη ενός αποφασισμένου και χαρισματικού ηγέτη είναι απολύτως αναγκαία, διότι ένας σπουδαίος ηγέτης είναι πρώτα και πάνω απ’όλα καθοδηγητής, «μέντορας» και εμψυχωτής. Στις καθημερινές μάχες που όλοι δίνουμε, υπάρχουν πολλά εμπόδια, αναποδιές, σκοντάφτουμε, πέφτουμε, ταλαντευόμαστε, αμφιβάλλουμε, εγκαταλείπουμε. Και τότε, η ύπαρξη του ηγέτη είναι καταλυτική, διότι σε στηρίζει, σε εμψυχώνει και σε ενθαρρύνει να υπηρετήσεις αταλάντευτα τις αρχές και τις αξίες που τελικά θα σε αναδείξουν νικητή και τροπαιούχο.