Γράφει ο Ανδρέας Ζαμπούκας

Δημοσιεύθηκε στο Capital στις 5 Νοεμβρίου 2014

O κόσμος έζησε μέσα σε διακόσια χρόνια πολλά στάδια καινοτομίας και επιχειρηματικής ανάπτυξης. Οι δύο μορφές της βιομηχανικής επανάστασης (ατμομηχανή και ηλεκτρισμός), η παραγωγή με πετρέλαιο και ο αυτοματισμός άλλαξαν τις κοινωνίες και έφεραν τη δημοκρατία στον δυτικό κόσμο. Σήμερα ζούμε τον «ξεσηκωμό» της σύγκλισης επιστήμης και πληροφορικής. Πολύ γρήγορα,  θα συνδέονται οι ιδέες εκατομμυρίων ανθρώπων σε ένα οικουμενικό δίκτυο καινοτομίας, ανάπτυξης και παραγωγής.

Αυτό που γίνεται παγκοσμίως,  είναι μια κοσμογονία σχεδίων και πρακτικών εφαρμογών στην καινοτομία. Με το κράτος συμπαραστάτη ή χωρίς, οι ιδέες διατυπώνονται, επεξεργάζονται και παράγουν έργο. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ελβετία και η Φινλανδία ενισχύουν το ΑΕΠ τους με ένα τεράστιο ποσοστό από την παραγωγή έρευνας. Γι΄ αυτό και εισάγουν το καλύτερο παγκόσμιο δυναμικό, για να επανδρώσουν τα εργαστήριά τους.

Αντίθετα σε μας,  οι δυσκολίες είναι τεράστιες. Έχουμε ένα συγκεντρωτικό κράτος που χώνει τη μύτη του παντού, μεταφέροντας στην επιστήμη και στην επιχειρηματικότητα όλες τις αρρώστιες του πολιτικού συστήματος. Η γραφειοκρατία συνεχίζει να ελέγχει την καινοτομία και τις επενδύσεις, οι περικοπές των κονδυλίων (το νομοσχέδιο για τις περικοπές και τις παρεμβάσεις στην έρευνα έχει κατατεθεί στη Βουλή) και η κατάργηση της χρηματοδότησης των Γραφείων Διαμεσολάβησης  των πανεπιστημίων (σύνδεση ιδρυμάτων με την επιχειρηματική δράση) είναι κάποια από τα εμπόδια που ορθώνει η ελληνική διοίκηση απέναντι στη έρευνα και στην καινοτομία.

Μου έλεγε ένας φίλος από τον Καναδά ποια είναι η «βαριά» μας «βιομηχανία». Ποια είναι η επιχειρηματική  θέση της Ελλάδας μέσα σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από τις εξαγωγές των Κινέζων και τα μονοπώλια των  βιομηχανικών χωρών. Κι αναρωτιέμαι γιατί οι ξένοι βλέπουν καθαρά αυτό που δεν μπορούμε να δούμε εμείς. Τα  όπλα σας μου είπε, είναι  η παιδεία, η ποιοτική αγροτική παραγωγή, η ενέργεια, η τεχνολογία  και ο τουρισμός σε σύνδεση με την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά. Τα όπλα σας είναι η ποιότητα που οι άλλοι δεν μπορούν να εξαργυρώσουν. «Φτιάξτε ένα εθνικό σχέδιο, και καλέστε τους πάντες να κατεβάσουν ιδέες. Πανεπιστήμια, ιδιώτες, περιφέρειες, αγρότες, μηχανικούς,  επιστήμονες, μαθητές. Επεκταθείτε παντού. Χρειάζεστε 1000 νέες ιδέες γα να δημιουργήσετε  ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Γιατί δεν το κάνετε;”

Τα πράγματα αλλάζουν και δείχνουν ότι μπορούμε να επεκταθούμε παντού. Για παράδειγμα, η δυναμική που δείχνουν τα Ελληνικά start ups  στον τομέα της τεχνολογίας είναι εντυπωσιακά. Αναφορές δείχνουν ότι το 2013, είχαμε 144 νέες επιχειρήσεις, από 16 μόλις το 2010. Τα χρήματα που επενδύθηκαν σε αυτές είναι περίπου 42 εκατ. ευρώ από μόλις 500 χιλ ευρώ το 2010.

Υπάρχει κι άλλος κόσμος που κινείται σε άλλο επίπεδο επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης. Δεν είναι μόνο τα σουβλατζίδικα, τα καφέ και οι φούρνοι. Και δε με νοιάζει αν θα είναι το κράτος που θα βοηθήσει ή οι ιδιώτες. Τα κεφάλαια (fund managers)  χρειάζονται για να επενδυθούν, εξασφαλίζοντας κέρδη και θέσεις εργασίας. Μακροχρόνιες και όχι περιστασιακές. Η ελληνική οικονομία καταστράφηκε από «φούσκες». Δεν μπορεί πλέον να προσπαθεί να τις ξαναδημιουργήσει.

Χρειάζεται όμως και επιχειρηματική αγωγή στα  σχολεία. Σε μια χώρα, όπου η επιχειρηματικότητα θεωρείται «αμάρτημα», είναι απαραίτητο να μάθουμε στους νέους να σχεδιάζουν και να μη φοβούνται το ρίσκο. Άλλωστε αυτοί δεν έχουν πάντα τις καλύτερες ιδέες; Γιατί πρέπει να βρίσκονται στο περιθώριο;

Είναι καιρός  η ανάπτυξη της χώρας να αποδράσει από τα κομματικά γραφεία και να στηριχθεί στις  ιδέες. Χρειαζόμαστε κοινό πάθος για πρόοδο και όχι για αντεκδίκηση και ανταγωνισμό. Οι προϋποθέσεις υπάρχουν. Η πολιτική βούληση λείπει.

Μια νέα ιδέα για 1000 θέσεις εργασίας, αυτό χρειαζόμαστε!

azampoukas@gmail.com

Πηγή: Capital