Γράφει ο Τηλέμαχος Μαράτος

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 17 Ιανουαρίου 2015

(Φωτογραφία: «»Television Rules The Nation» του vhm-alex @ deviantART)

 Δεν υπάρχουν όρια στην δύναμη της τηλεόρασης, πλέον. Δεν υπάρχει τίποτε που δεν μπορεί να καταστρέψει, διασύρει, διαφθείρει και ευτελίσει. Μονίμως, χωρίς πιθανότητα ανάκαμψης. Η ποιότητα της ζωής μας, το ήθος του Έθνους και η διαστρέβλωση των αξιών – δια της αντιστροφής τους – έχει, ως συνήθως, έναν «αστερισμό» αιτιών. Μεταξύ αυτών πρωταγωνιστικό, και σημαίνοντα, ρόλο παίζει η τηλεόραση.

Μικρό ίσως, αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα της διαβρωτικής της δύναμης είναι το ακόλουθο: Πως κατόρθωσε να μετατρέψει το πιο ενδιαφέρον ζήτημα, τις εκλογές, σε μία ανελέητη πλημμύρα ανίας. Τα ίδια και τα ίδια, χωρίς ουσιαστικό διάλειμμα, μέχρι τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Τηλεθεατές σε κωματώδη κατάσταση, παρακολουθούν ακίνητοι αυτό το πανομοιότυπο ρεσιτάλ βλακείας, από ένα «πάνελ» στα παράθυρα, ή σε στρογγυλή τράπεζα, που κατορθώνουν – και αυτοί – να παραμένουν πάντοτε οι ίδιοι, όσο και να εναλλάσσονται. Απολύτως προβλέψιμα τα λογύδρια, βαραίνουν τα βλέφαρα και δημιουργούν άλλου είδους σκέψεις σε όσους έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν την κριτική τους ικανότητα σε εγρήγορση.

Ας είναι καλά ο περιοδεύων θίασος ποικιλιών, αυτό το μπουλούκι τρίτης κατηγορίας, που φροντίζει να μας διασκεδάζει προβάλλοντας από ένα πυροτέχνημα κουτοπονηριάς, ασύστολης ψευδολογίας και άγνοιας της πραγματικότητας, κάθε μέρα. Με πρωταγωνιστή τον θιασάρχη του, που φαντάζεται ότι είναι και πνευματώδης, αποκαλύπτοντας το υπόβαθρο της παιδείας ενός «κράχτη» λαϊκού πανηγυριού. «Δεν είναι βόας! Δεν είναι καρχαρίας!». Μην φοβάστε! Μετά τα αξέχαστα νταούλια και τον πεντοζάλη, ακούσαμε και το… λεπτό χιούμορ του χυδαίου «αστείου» για την Ρόδο. Όταν το είπε δεν μπόρεσε να συγκρατήσει την παραμόρφωση του προσώπου του σε μία έξαρση ναρκισσισμού και αυταρέσκειας.

Την Πέμπτη (15/1) επίσης, ακούστηκε το πιο ωραίο, που παίρνει το «Όσκαρ». «Εάν χρειαστεί…» (δήλωσε προσεκτικά υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ) «Εάν χρειαστεί» (διότι μπορεί να μην χρειαστεί) θα τυπώσει η Τράπεζα της Ελλάδος εκατό δισεκατομμύρια Ευρώ. Για να διευκολύνει την ρευστότητα. Υπάρχει βέβαια ένα μικρό πρόβλημα που η σοφή… οικονομολόγος παραβλέπει. Εκατό δισεκατομμύρια Ευρώ, σε χαρτονόμισμα, – για εκτύπωση μίλησε, όχι για άλλου είδους πιστωτικές κινήσεις – Εκατό δισεκατομμύρια σε χαρτονόμισμα, χρειάζονται τόνους από ακριβό ειδικό χαρτί. «Εάν χρειαστεί…», όπως είπε η ευρηματική υποψηφία, η πιστοληπτική κατάσταση της χώρας, εάν χρειαστεί, να τυπώσουμε… Ευρώ, η ρευστότητα μας, η αξιοπιστία μας, θα έχει τέτοιο χάλι που ουδείς θα μας πουλήσει το αναγκαίο ακριβό χαρτί, εάν δεν εξοφληθεί προκαταβολικώς. Αλλά χρήματα δεν θα υπάρχουν, σύμφωνα πάντα με το σκεπτικό του ογκόλιθου αυτού της οικονομικής επιστήμης.

Μου θύμισε μια ιστορία που μου είπε ο αείμνηστος Τόμ  Σορτέλ, ιδρυτής του παραρτήματος της Citibank στην Ελλάδα. Όταν διαπραγματεύτηκε το πρώτο του δάνειο, παρουσιάστηκαν οι δανειολήπτες με δύο μεγάλες βαλίτσες. «Θα πάτε ταξίδι;» τους ερώτησε ο Τραπεζίτης. «Όχι. Είναι για τα χρήματα…».

Τα τηλεοπτικά «παράθυρα» είναι όμως τα μόνα παράθυρα από τα οποία η μεγάλη πλειονότητα (η πλειοψηφία, υπό τις περιστάσεις) βλέπει τον κόσμο. Ποιόν κόσμο βλέπει, είναι κάτι που αποφασίζουν εκείνοι που τα παρουσιάζουν. Είναι μία εικόνα του κόσμου επιλεκτική και διαστρεβλωμένη, αναλόγως των αναγκών. Πρωταρχική η ανάγκη της προσέλκυσης του ενδιαφέροντος του κοινού. Η «τηλεθέαση». Από αυτήν εξαρτώνται τα έσοδα από διαφημίσεις, αλλά και όποια επιρροή της κοινής γνώμης αναλόγως των συμφερόντων των «καναλαρχών». Πολύ στενά όμως ακολουθεί – υπογείως – η διατεταγμένη υπηρεσία των – κυριολεκτικώς στρατευμένων – σχολιαστών. Προ ημερών κεντρικός σχολιαστής καναλιού μεγάλης ακροαματικότητας δήλωσε, υπερήφανος, ότι είναι «Μαρξιστής-Λενινιστής». Αυτός, σε σύγκριση με άλλους, κανονικούς κομουνιστές, είναι ανεξάρτητος.

Ασύστολοι ψεύτες παρουσιάζουν ως «είδηση» το… ρεπορτάζ και τις φήμες ως γεγονός. «Λέγεται», «είπαν»… ενώ σκοπίμως διακόπτουν απόψεις που δεν τους αρέσουν όταν φτάσουν στο συμπέρασμα. «Δεν έχουν χρόνο». Έτσι εκπαιδεύονται παιδιά και ψηφοφόροι να φέρονται σαν παιδιά, χωρίς κρίση, οπαδοί, να πιστεύουν ότι δεν έχουν τίποτε να χάσουν, ότι οι Έλληνες αυτοκτονούν κατά χιλιάδες ενώ τα παιδιά λιποθυμούν από την πείνα. Ότι το μόνο που χρειάζεται είναι υπερήφανη αποφασιστικότητα στην διαπραγμάτευση.

Ένα σύννεφο ανοησίας και αυταπάτης καλύπτει την χώρα σαν την αιθαλομίχλη. Σκοτίζει τον νου. Δεν προέρχεται από τα τζάκια. Βγαίνει από το «χαζοκούτι» που παρακολουθούμε όλοι συνεχώς σαν υπνωτισμένοι. Καταδικασμένοι αυτόχειρες, υποχείρια ασυνείδητων.