Τί δείχνει τό «βαρόμετρο» τῆς Οἰκονομίας

Στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες καταρτίζεται ἀπό δεκαετιῶν ἕνας δείκτης, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται τό «βαρόμετρο» τῆς Οἰκονομίας. Πρόκειται γιά τόν δείκτη ἐμπιστοσύνης τῶν καταναλωτῶν (Consumer Confidence Index). Ἡ ἔννοια αὐτοῦ τοῦ δείκτου ἔγκειται στό ὅτι ἡ ἐξέλιξις τῆς οἰκονομίας ἐξαρτᾶται σέ μεγάλο βαθμό ἀπό τούς καταναλωτές. Ὅταν ὑπάρχει διάθεσις καταναλώσεως, τότε αὐξάνεται ἡ ζήτησις προϊόντων καί κινεῖται ἡ οἰκονομία, ἀφοῦ ἡ αὔξησις τῆς καταναλώσεως δημιουργεῖ με τήν σειρά της αὔξηση τῆς παραγωγῆς προϊόντων γιά να καλυφθεῖ ἡ ζήτησις. Ἑπομένως ὅσο ἡ ἐμπιστοσύνη τῶν καταναλωτῶν εἶναι ὑψηλή, τόσο πιό θετικές εἶναι οἱ προοπτικές γιά τήν οἰκονομία. Ἐνῶ ἀντίθετα, ὅταν ὁ δείκτης καταναλωτικῆς ἐμπιστοσύνης πέφτει, οἱ προοπτικές γιά τήν οἰκονομία καθίστανται ἀρνητικές.

Καταναλωτική ἐμπιστοσύνη

Οἱ Ἀμερικανοί διαφυλάττουν τόν δείκτη καταναλωτικῆς ἐμπιστοσύνης ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ. Διότι γνωρίζουν ὅτι ἄν κλονισθεῖ ἡ ἐμπιστοσύνη τῶν καταναλωτῶν, τότε καί οἱ ἄλλοι οἰκονομικοί δεῖκτες θά ἐξελιχθοῦν ἀρνητικά. Ἄν μειωθοῦν ἡ ζήτησις καί ἡ κατανάλωσις, τότε θά πέσει ὁ ρυθμός ἀναπτύξεως καί ἡ οἰκονομία θά περιέλθει σέ ὕφεση. Αὐτό θά ὁδηγήσει σέ πτώση τῆς παραγωγῆς καί, πιθανώτατα, σέ ἄνοδο τῆς ἀνεργίας. Μέ ἄλλα λόγια, ὁλόκληρος ὁ κύκλος τῆς οἰκονομίας ἐξαρτᾶται ἀπό τήν διάθεση καί τήν καταναλωτική δυνατότητα τῶν πολιτῶν. Καί στήν διαμόρφωσή τους παίζει τεράστιο ρόλο τό ψυχολογικό κλίμα, πού μετρᾶται μέ τόν δείκτη καταναλωτικῆς ἐμπιστοσύνης. Ὅταν οἱ πολίτες αἰσθάνονται αἰσιόδοξοι γιά το αὔριο καί, κατ’ ἐπέκτασιν, γιά τήν καταναλωτική τους δυνατότητα, τότε ὁ δείκτης ἐμπιστοσύνης εἶναι ὑψηλά καί παρασύρει θετικά ὁλόκληρη τήν οἰκονομία. Ὅταν εἶναι χαμηλά, ἐπενεργεῖ ἀντίστροφα.

Στήν Ἑλλάδα δέν δίδεται ἡ δέουσα σημασία στον δείκτη αὐτόν, ὁ ὁποῖος οὔτε κάν μετρᾶται ἀπό την Ἑλληνική Στατιστική Ἀρχή. Τόν καταρτίζει ὅμως το Ἵδρυμα Βιομηχανικῶν καί Οἰκονομικῶν Ἐρευνῶν (ΙΟΒΕ), προδήλως διότι ἔχει ἐκτιμήσει πόσο μεγάλο ρόλο παίζει ἡ ἐμπιστοσύνη τῶν καταναλωτῶν στήν ἐξέλιξη τῆς παραγωγῆς. Καί ὅπως προκύπτει ἀπό τήν τελευταία ἔρευνα τοῦ ΙΟΒΕ γιά τήν Οἰκονομική Συγκυρία, ὁ δείκτης καταναλωτικῆς ἐμπιστοσύνης βρίσκεται σέ ἐλεύθερη πτώση. Ὑποχωρεῖ διαρκῶς. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά διαμορφώνεται ἀρνητικά καί ὁ εὐρύτερος δείκτης Οἰκονομικοῦ Κλίματος, πού ἐπηρεάζει τις προσδοκίες γιά τήν ἐθνική παραγωγή καί ἄρα τόν ρυθμό ἀναπτύξεως – ἄν ὑπάρχει – τῆς Οἰκονομίας. Ἔτσι, οἱ προοπτικές τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας εἶναι ἄκρως ἀρνητικές. Καί ὅπως ὑπογραμμίζεται στήν ἔρευνα τοῦ ΙΟΒΕ, ἡ κύρια αἰτία εἶναι τό κλίμα ἀβεβαιότητος.

Τό ψυχολογικό κλίμα

Ἡ «Ἑστία» δέν ἔχει παύσει νά τονίζει τήν σημασία πού ἔχει τό ψυχολογικό κλίμα στην Οἰκονομία. Θεωροῦμε ὅτι ἕνα ἀπό τά θεμελιώδη λάθη πολλῶν ἑλληνικῶν κυβερνήσεων εἶναι ὅτι ὑποτίμησαν τόν παράγοντα «ψυχολογία». Ἀντίθετα, μέ τά κατά καιρούς σπασμωδικά μέτρα αἰφνιδίαζαν τούς πολίτες καί δημιουργοῦσαν ἀπό μόνες τους ἀρνητικό κλίμα. Σκεφθεῖτε μόνον πόσο ἀρνητικά ἔχουν ἐπιδράσει στην ψυχολογία καί τήν ἐμπιστοσύνη τῶν πολιτῶν οἱ διάφοροι φόροι καί κυρίως ὁ αἰφνιδιαστικός τρόπος πού ἐπιβάλλονται. Διότι στήν Ἑλλάδα ἐπιβάλλονται φόροι ἀκόμη καί ἀναδρομικῶς, γιά εἰσόδημα πού ἔχει πραγματοποιηθεῖ τό προηγούμενο ἔτος. Αὐτό θά συμβεῖ καί τώρα, μέ τήν νέα ἔκτακτη εἰσφορά πού θά ἐπιβάλει ἡ Κυβέρνησις Τσίπρα, πλέον τῆς ἤδη ἰσχυούσης. Ὁ πολίτης πού πραγματοποιοῦσε πέρυσι κάποιο εἰσόδημα ἐδικαιοῦτο νά γνωρίζει πόσο θά φορολογηθεῖ γιά αὐτό. Ὅμως τό κράτος αὐτό τό δικαίωμα τοῦ το ἀποστερεῖ καί τόν φορολογεῖ ἀναδρομικῶς!

– Πῶς λοιπόν νά διαμορφωθεῖ θετικό ψυχολογικό κλίμα καί νά βελτιωθεῖ ἡ ἐμπιστοσύνη τῶν καταναλωτῶν, ὅταν τό κράτος μέ τά ἀψυχολόγητα μέτρα του καί τόν αἰφνιδιασμό τῶν πολιτῶν, τορπιλλίζει μόνο του τήν ἐμπιστοσύνη;

Ὅπως ἡ Κυβέρνησις τοῦ Γ. Παπανδρέου προεκάλεσε τεράστια ζημιά στήν οἰκονομία, διότι μέ τις πρῶτες σπασμωδικές κινήσεις της κατερράκωσε την ἐμπιστοσύνη, ἔτσι καί ἡ Κυβέρνησις Τσίπρα ἐπαναλαμβάνει τό ἴδιο ἔγκλημα γιά τήν Οἰκονομία. Καί μόνον τό γεγονός ὅτι στόν πέμπτο μήνα τοῦ ἔτους δεν ἔχει ἀκόμη ξεκαθαρισθεῖ τό φορολογικό καθεστώς πού θά ἰσχύσει γιά τά εἰσοδήματα τοῦ περυσινοῦ (!) ἔτους, εἶναι ἀρκετό γιά νά ἐξανεμίσει κάθε ἴχνος ἐμπιστοσύνης τῶν πολιτῶν καί τῶν καταναλωτῶν. Ἐξ οὗ καί ἡ κατάρρευσις τοῦ σχετικοῦ δείκτου, πού προμηνύει ἐπιδείνωση καί ὅλων τῶν ἄλλων δεικτῶν. Τό «βαρόμετρο» τῆς Οἰκονομίας δείχνει νέα ὕφεση.