Γράφει ο Κώστας Χριστίδης

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 22 Μαΐου 2015

Φωτογραφία: «Πες όχι στο άγχος» από Το Παρατηρητήριο

Η «υπερήφανη» διαπραγμάτευση της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου με τους δανειστές θυμίζει την περίπτωση δύο φίλων που μια μέρα άρχισαν να λογοφέρνουν, μετά να διαπληκτίζονται και να καταλήγουν σε συμπλοκή. Ο πρώτος, πιο χειροδύναμος, ξυλοφόρτωνε κανονικά τον δεύτερο, οπότε αυτός, που άρχισε να ματώνει, ερωτά: «Μα, στα σοβαρά με δέρνεις ή στ’ αστεία;». «Στα σοβαρά, βέβαια!», λέγει ο πρώτος. «Εντάξει!» παρατηρεί ο δεύτερος, «γιατί εγώ αστεία δεν σηκώνω!».

Η επί τρείς και πλέον μήνες παρατεινόμενη διαπραγμάτευση οδήγησε την ρευστότητα της χώρας σε πλήρη αποστράγγιση. Με πράξη νομοθετικού περιεχομένου υποχρεώθηκαν οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να μεταφέρουν τα όποια ρευστά διαθέσιμα είχαν σε λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να μπορέσει η κυβέρνηση να ανταποκριθεί για μερικές ακόμη εβδομάδες σε υποχρεώσεις της μη δυνάμενες να μετατεθούν (δόσεις προς ΔΝΤ, καταβολή μισθών και συντάξεων). Αυτό, πράγματι, συμβαίνει «για πρώτη φορά»! Είναι αβέβαιο εάν και πότε θα επιστραφούν τα ποσά αυτά.

Ένα βασικό διαπραγματευτικό επιχείρημα που προβάλει η κυβέρνηση είναι ότι ο ελληνικός λαός έδωσε νωπή εντολή στον Σύριζα να εφαρμόσει το πρόγραμμα του, το οποίο, μεταξύ άλλων, περιελάμβανε «μείωση του μεγαλύτερου μέρους του χρέους», «κατάργηση των μνημονίων με έναν νόμο, ένα άρθρο» (αυτά τα δύο θέματα δεν τα πολύ-προβάλλουμε προς τα έξω) και, βεβαίως, αποφυγή λήψεως οιωνδήποτε νέων υφεσιακών μέτρων, κατάαργηση του ΕΝΦΙΑ, επαναφορά του κατώτατου μισθού σε 751 ευρώ μηνιαίως, αφορολόγητο όριο εισοδήματος 12.000 ευρώ και πολλά άλλα. Η μη αποδοχή από τους ξένους, είπε ο πρωθυπουργός, του περιεχομένου της λαϊκής εντολής θα ήταν «δολοφονία της δημοκρατίας, στον τόπο που γεννήθηκε» (!) Το επιχείρημα είναι άνευ αξίας. Εάν ο Σύριζα προεκλογικά είχε υποσχεθεί ακόμη περισσότερα, π.χ. κατώτατο μισθό 1.000 ευρώ ή αφορολόγητο όριο 15.000 ευρώ, θα είχε πιθανότατα αποσπάσει όχι μόνο 36% των ψήφων αλλά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό. Πολλοί Έλληνες, άλλωστε αφελώς έλεγαν: «τα μισά να κάνει από όσα λέει, πολύ καλύτερα θα είμαστε». Η εσωτερική προεκλογική δημαγωγία, όμως, δεν μπορεί να δεσμεύσει όσους διαπραγματεύονται από την άλλη μεριά του τραπεζιού.

Τα προεκλογικά spot έλεγαν επιπλέον ότι η αλλαγή δεν θα περιοριζόταν αλλά θα επεκτεινόταν σε ολόκληρη την Ευρώπη με μοχλό ανατροπής τον Σύριζα. «Πρώτη φορά αριστερά» και στην Ευρώπη, λοιπόν. Έκτοτε, ωστόσο, άλλα συνέβησαν. Το μέτωπο των χωρών του νότου (Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία) μάλλον εναντίον μας εστράφη – οι χώρες της ιβηρικής χερσονήσου αναφανδόν, ο δε κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Ιταλίας εφαρμόζει εργασιακές μεταρρυθμίσεις εκ διαμέτρου αντίθετες προς τις εξαγγελλόμενες υπό των εγχώριων νεο-κομμουνιστών. Στην Γαλλία, πρώτη δύναμη αναδεικνύεται η κεντροδεξιά του κ. Σαρκοζί. Κεντροδεξιά και δεξιά κόμματα επικράτησαν στις πρόσφατες εκλογές στην Φιλανδία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το Συντηρητικό Κόμμα υπό τον κ. Κάμερον κατήγαγε περιφανή νίκη. Οι Ευρωπαίοι σε ποσοστό 98% δεν φαίνονται να συγκινούνται όταν το ουσιαστικά χρεοκοπημένο 2% τους καλεί, με περισσή αλαζονεία, «να εγκαταλείψει μια στρατηγική που έχει αποτύχει». Παρ’ όλα αυτά, πληθώρα στελεχών του Σύριζα υποστηρίζει ότι νέες, ακόμη πιο νωπές εκλογές ή «ένα ισχυρό δημοψηφισματικό αποτέλεσμα» θα ήταν ένα «υπερόπλο» στα χέρια της – υπό νέα σύνθεση – ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας. Εκπλήσσεται κανείς προ του μεγέθους της αγνοίας των ευρωπαϊκών θεσμικών διαδικασιών και της απώλειας επαφής με την πραγματικότητα από τους σήμερα ασκούντες την εξουσία.

Διαπραγμάτευση τύποις πλέον διεξάγεται με τους δανειστές. Με την απώλεια πολύτιμου χρόνου, την επάνοδο σε συνθήκες ύφεσης και την εξάντληση και των τελευταίων ταμειακών αποθεμάτων, το δίλημμα που τίθεται είναι: προσχώρηση στους όρους των δανειστών ή εθνική χρεοκοπία, με συνεπακόλουθο τον δραματικό περαιτέρω υποβιβασμό του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων για μακρύ χρονικό διάστημα. Η πραγματική διαπραγμάτευση διεξάγεται στο εσωτερικό της χώρας και δη στο εσωτερικό του Σύριζα. Όσοι, εκτός κομματικών χαρακωμάτων, συνιστούν την άμεση ολοκλήρωση μίας συμφωνίας που θα εξασφαλίζει την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, έστω και με επώδυνους (αναπόφευκτα) όρους, χαρακτηρίζονται ως «τρόικα εσωτερικού», «ντουντούκες των δανειστών» ή «φερέφωνα της διαπλοκής», με την προσθήκη της απειλής ότι «το μακρύ χέρι στην επικοινωνία και την κατασυκοφάντηση θα κοπεί από την ρίζα του». Όσοι εντός κόμματος ή κυβέρνησης λέγουν «λεφτά για μισθούς και συντάξεις υπάρχουν εις το διηνεκές» (Σκουρλέτης), «αν δεν υπάρξει υπογραφή, θα γίνει Αρμαγγεδών. Η απάντηση μου είναι: ας γίνει. Αυτό είναι το σχέδιο Β» (Βαρουφάκης), «αν χρεοκοπήσει η Ελλάδα, το πρόβλημα θα είναι μεγαλύτερο για την Ευρωζώνη από ότι για την Ελλάδα» (Αλέξης Τσίπρας) ή «αν δεν πάρουμε αυτό που θέλουμε, θα το κάνουμε Κούγκι» (Καμμένος), απλώς μετέχουν σε μια σκληρή ενδο-κομματική και ενδο-κυβερνητική διαπραγμάτευση.

Η συχνότητα και η ένταση των εκτοξευόμενων αερολογιών συμβαίνουν πράγματι για πρώτη φορά. Αντιθέτως, οι καταλήψεις δημοσίων κτιρίων, οι ρίψεις βομβών μολότοφ από τους «μπαχαλάκηδες» των Εξαρχείων, η παλινόρθωση των συνδικαλιστών και του πελατειακού κράτους επαναλαμβάνονται για πολλοστή φορά (déjà vu).

kchristidis@hotmail.com