Γράφει ο Τηλέμαχος Μαράτος

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 13 Ιουνίου 2015

Προ πολλών ετών είχε εκδοθεί ένα βιβλίο για την Ν. Αφρική. Θυμήθηκα αυτές τις μέρες τον τίτλο: «Cry the beloved country…» («Κλάψτε την αγαπημένη χώρα»). Υπάρχουν παράλληλα μεταξύ της Ελλάδας και της Ν. Αφρικής, της εποχής που γράφτηκε το βιβλίο, γιατί και οι δύο χώρες αξίζανε καλύτερης τύχης. Έτσι αισθάνεται κάποιος που τις αγαπάει – και είναι δύσκολο να μην τις αγαπήσει κανείς. Δεν υπάρχει βεβαίως σύγκριση της εντάσεως των συναισθημάτων με άλλη χώρα από την πατρίδα, ωστόσο μπορεί κανείς να αισθάνεται συμπάθεια και για μία άλλη, πού έχει έναν μυστηριακό τρόπο να «αγγίζει» τον επισκέπτη. Εδώ σταματάω περί Ν. Αφρικής. Ίσως άλλη φορά.

Είδα προσφάτως, σε ένα καινούργιο κανάλι, ένα ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ για την Σιγκαπούρη. Είχα πάει στην Σιγκαπούρη προ πολλών ετών. Πρώτα είχα πάει διαβάζοντας Σόμερσετ Μομ, μετά την είδα σε φιλμ ρεπορτάζ από τον πόλεμο, τέλος πήγα ως ναυτικός. Η πραγματικότητα (όπως και στην Καζαμπλάνκα) είναι συνήθως κάπως απογοητευτική. Στην Καζαμπλάνκα, φυσικά, δεν υπάρχει το Rick’s Café αλλά κυκλοφορούν άνθρωποι με μπουρνούζια και φέσια, στην Σιγκαπούρη όμως υπάρχει πάντα το Raffle’s. Κατά τα άλλα μία υποανάπτυκτη αποικία κάπως βρώμικη. Η ατμόσφαιρα που παρουσιάζουν οι ταινίες του Χόλλυγουντ είναι προπολεμική.

Το ντοκιμαντέρ με άφησε με το στόμα ανοιχτό! Οι ουρανοξύστες είναι εκατοντάδες, λεωφόροι με πολλές λωρίδες που διασταυρώνονται σε διάφορα επίπεδα, «παραλίες» από τεράστιες πισίνες εκατοντάδων μέτρων μέσα στην πόλη, επάνω και δίπλα σε κτήρια. Αμέσως ήρθαν στο νου ταινίες επιστημονικής φαντασίας, με πρώτο το απαράμιλλο «Metropolis» του Fritz Lang (1927) που έδειχνε την εξωπραγματική εικόνα μιας πόλης με ουρανοξύστες, που βλέπουμε, ξανά και ξανά, σε διάφορες σύγχρονες ταινίες και σειρές. Με την διαφορά ότι η «Metropolis» ήταν μια ζωγραφιά (Art deco), μαυρόασπρη και εφιαλτική, ενώ η εικόνα της Σιγκαπούρης σήμερα είναι λαμπερή και έγχρωμη, πλημμυρισμένη από ενέργεια και πολυτέλεια.

Shanghai Tower

Τα σύγχρονα επιτεύγματα της ανάπτυξης του «καπιταλισμού» σε πολλά μέρη της γης είναι πράγματι αξιοθαύμαστα και πουθενά δεν είναι τόσο εντυπωσιακά από τα τεράστια κτήρια που υψώνονται στον ουρανό με απίστευτη αυτοπεποίθηση στην τεχνολογία αλλά και στην πρόοδο, από κάθε άποψη. Το Shanghai Tower έχει ύψος 632 μέτρων, κατά 196 μέτρα χαμηλότερο από το Burj Khalifa στο Ντουμπάϊ. Το Shimao Wonderland στην Κίνα είναι ένα ξενοδοχείο ύψους 80 μέτρων, που μιμείται ένα κρυστάλλινο φράγμα στην άκρη ενός λατομείου με πραγματικό καταρράκτη, ενώ το World One στην Βομβάη, με 117 ορόφους, φαίνεται από 60 χλμ. μακριά.

Ο κατάλογος είναι μεγάλος και στα αμέτρητα εργοτάξια, σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες όπου λειτουργεί η ελεύθερη οικονομία, γίνονται συνεχώς έργα που συνδυάζουν την έμπνευση των δημιουργών με τις ατελείωτες δυνατότητες της οικονομίας, της τεχνολογίας αλλά και τις σύγχρονες εφαρμογές της άμεσης ανταλλαγής πληροφοριών.

Η Σιγκαπούρη όμως έχει και ένα άλλο παγκόσμιο ρεκόρ. Είναι η πιο καθαρή και ασφαλής πόλη του κόσμου. Είναι πολύ ριψοκίνδυνο να έχει κανείς ναρκωτικά επάνω του. Κινδυνεύει ακόμη και με την θανατική ποινή. Αλλά επίσης απαγορεύεται να πετάει τσίχλα στο πεζοδρόμιο!

Θλίβεται κανείς, και ντρέπεται, όταν βλέπει εδώ – στην καημένη ωραία μας Αθήνα – ανθρώπινα ράκη να κάνουν ενέσεις πριν πέσουν αναίσθητοι σε κεντρικές πλατείες και πάρκα. Κλαυθμώνος, Πεδίον Άρεως κ.α. Στην οδό Σταδίου, δίπλα στην Κοραή, άνθρωπος «κατοικεί» στο πεζοδρόμιο, όπου έχει κρεβάτι και κουζινικά, ενώ πάροδοι της Πειραιώς, της Σταδίου κ.α. χρησιμοποιούνται ως δημόσια αποχωρητήρια με έντονη οσμή προς μεγάλη ενόχληση των διαβατών. Τοίχοι, αγάλματα, έργα τέχνης και κάθε επιφάνεια μουντζουρώνονται από κάθε ηλίθιο που θέλει να κάνει γνωστή την ύπαρξή του, αφήνοντας το «ίχνος» του σε αυτή την δυστυχισμένη πόλη. Κλάψτε αυτή την αγαπημένη χώρα! Ούτε τα σκουπίδια δεν μπορούμε να διαχειριστούμε. Και υπάρχει τόσο χρήμα σε αυτόν τον κόσμο.

Υ.Γ.: Υπάρχει μία ωραία ιστορία για το «Metropolis». Ο Fritz Lang είχε βάλει έναν αρχιγκάγκστερ να λέει ότι: «Πρέπει να τα καταστρέψουμε όλα για να χτίσουμε την καινούργια πόλη!» Τον κάλεσε ο Γκαίμπελς (αργότερα). Ο Lang, τρομοκρατημένος, περίμενε στρατόπεδο. Ο Γκαίμπελς του πρότεινε την εποπτεία όλων των γερμανικών ταινιών!