Γράφει ο Τηλέμαχος Μαράτος*

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 16 Ιανουαρίου 2016

Νομίζω ότι – εάν καλά θυμάμαι – ότι οι Άγγλοι γιατροί του Λόρδου Βύρωνος, έγραφαν στο Ημερολόγιο –ή σε επιστολές τους- με απελπισία, ότι: «του κάναμε και άλλες αφαιμάξεις, αλλά, παρά ταύτα, η κατάστασίς του όλο και χειροτερεύει..» Είναι ένα από μερικά ανεξίτηλα επεισόδια που έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη μου στην Ιατρική ως εφηρμοσμένη επιστήμη. Το επεισόδιο μου ήρθε στον νού σε ένα γεύμα –στρογγυλής τραπέζης- που είχα την τύχη να παραβρεθώ προ ολίγων ετών. Παρόντες ήταν σημαντικοί παράγοντες της Πολιτικής της Οικονομίας και της «ΕΣΤΙΑΣ». Αίφνης, εξέχων πολιτειακός παράγων πήρε τον λόγο και ρώτησε όλους, έναν-έναν «τι θα έκανε αν ήταν πρωθυπουργός». Το όνειρο κάθε Έλληνος του καφενείου («κάνε με για μια μέρα πρωθυπουργό!….») – αλλά και πλήθους αρθρογράφων και συντακτών- ανέτειλε πάνω στο τραπέζι –ούτως ειπείν- και ήρθε η σειρά μου.

Τελείως απροετοίμαστος και με αρκετό τράκ – λόγω της ομηγύρεως- εψέλλισα ότι : «η αφαίμαξις δεν είναι θεραπεία…» και εν συνεχεία πήρα φόρα και είπα ότι, λόγω του επαγγέλματός μου, είχα την τύχη να δώ πολλά μέρη του κόσμου και παρετήρησα ότι οι χώρες που ευδαιμονούσαν ήταν εκείνες όπου ο πληθυσμός υφίστατο λιγώτερους φόρους και μάλιστα κατ’ αναλογίαν. Δηλαδή, όσο λιγότεροι φόροι τόσο μεγαλύτεη ευμάρεια. Μικρές χώρες, οι λεγόμενοι «φορολογικοί παράδεισοι», είναι μυθωδώς πλούσιες. Το χρήμα συρρέει προς αυτές ζητώντας καταφύγιο από αρπακτικές και ληστρικές κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα άνοδο του βιοτικού επιπέδου (για όλους) αλλά και ακρίβεια. Μαζί με την ακρίβεια είναι βεβαίως και τα ακριβά μεροκάματα και άλλα κακά. (Κακά; Εξαρτάται φυσικά εάν είναι κανείς εργοδότης ή εργαζόμενος).

Δεν είμαι βέβαιος αν τα είπα ακριβώς έτσι, τόσο ωραία όσο τα λέμε εκ των υστέρων, αλλά έκτοτε είχα πολλές φορές την ευκαιρία να αναπτύξω – κατ’ ιδίαν – μία οικονομική θεωρία, σουρεαλιστική ίσως, αλλά κάπως πρωτότυπη. Η πείρα μου από την εφαρμογή πολλών οικονομικών θεωριών (στην πλάτη μας) μου έχει δείξει ότι το πρόβλημα της οικονομίας είναι στην βάση του ψυχολογικό. Η παρούσα κυβέρνηση που υφιστάμεθα είναι ένα ολοφάνερο παράδειγμα. Ένας-ένας υπουργός είναι εξόφθαλμο υπόδειγμα ανεπαρκείας και ακαταλληλότητος για την θέση του ενώ όλοι μαζί – ως ομάδα – είναι βαθύτατα πεπεισμένοι («πεισμένοι» θα έλεγαν «μπάλτικο-φιλικά»), ότι ξέρουν καλύτερα.

Η καταστροφή της χώρας – σε χρόνο ρεκόρ – δεν τους κλονίζει, και συνεχίζουν ακάθεκτοι. Επιστρέφοντας όμως στην σφαίρα της θεωρίας, εάν δεχθούμε – ως υπόθεση εργασίας – την οίηση των κυβερνώντων, τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι φόροι που επιβάλλουν στην κοινωνία είναι το τίμημα που καλούμεθα να πληρώσουμε για το προνόμιο να απολαύσουμε μία τόσο ικανή κυβέρνηση που, όχι μόνον γνωρίζει αλλά και είναι σε θέση να εφαρμόσει ότι χρειάζεται για να επικρατήσει επι γής ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία. Είναι το εισιτήριο για να απολαύσει το αντικείμενο αυτού του πειράματος – δηλαδή εμείς – μία ονειρώδη παράσταση.

Η παράστασις είναι ονειρώδης γιατί μόνον αν κλείσει κανείς τα μάτια του μπορεί να βυθισθεί σε τέτοια ηδονική χαλάρωση, παρόμοια μόνο με την απόλαυση του αγέννητου εμβρύου στον αμνιακό σάκο, όπου τίποτε δεν στερείται. Για όλα φροντίζει η τροφός κυβέρνησις των σοφών – πανευτυχής, και αυτή, σε έναν ποταμό αυταρεσκείας που είναι, και αυτός, μία τσουλήθρα που πηγαίνει – μόνον – προς τα κάτω.«Εύκολη η κάθοδος…» που έλεγε και η Σίβυλλα.

Η σοφή παντογνώστης κυβέρνηση έχει βρει την δαιμόνια λύση για την ικανοποίηση των αναγκών των υποκειμένων της πολιτικής της. Εάν σε όλα κατεβάσουμε την ποιότητα των παροχών αυτομάτως αυξάνεται η ποσότης! Από το συσσίτιο μέχρι την εκπαίδευση. Ο ιδιοφυής κ. Μπαλτάς ανεκάλυψε πρώτος την αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος της ελεύθερης οικονομίας. Ο δρόμος προς την αριστεία είναι δύσκολος και κοπιώδης (hoc opus, hic labor est που είπε και η περι ής ο λόγος παρθένος). Λίγοι θα φθάσουν στην κορυφή. Εάν όμως απλοποιήσουμε τα πράγματα έχει για όλους. Έτσι – abracadabra! – δεν δημιουργούμε επιστήμονες. Τους βαφτίζουμε!

Υπάρχει, αλίμονο, και μία άλλη αξιολόγησις. Όταν συναντάται στο περιβάλλον των αιθέρων ο ιπτάμενος μονομάχος με τον απέναντι Τούρκο. Εκεί ο άριστος θα επικρατήσει. Όχι εκείνος που πήρε «λίαν καλώς». Εκεί, συνήθως, δεν υπάρχουν ευκαιρίες για μετεξεταστέους, ούτε για «δημοκρατικό πέντε».

Ο καημένος Βύρων έφθινε συνεχώς από την «θεραπεία» που του επέβαλλαν οι γιατροί του, μολονότι ο Μολιέρος την είχε διακωμωδήσει προ αιώνος. Η «θεραπεία» αυτή θυμίζει πολύ την οικονομική τακτική που ακολουθεί η παρούσα παρέα που κυβερνά. Όταν οι φόροι δεν διορθώνουν τα πράγματα, βάζουν και άλλους φόρους. Μανιωδώς, και με εμφανή χαιρεκακία, ψάχνουν να βρούν που υπάρχουν χρήματα για να τα πάρουν. Αφού καταλήστευσαν τα αποθέματα οργανισμών και ταμείων ανακοινώνουν ότι θα ψάξουν σπίτια, σεντούκια. Όσο ψάχνουν – τόσο τα λεφτά κρύβονται και φεύγουν.

Οι νέοι φόροι δεν αυξάνουν τα έσοδα. Η αφαίμαξη δεν είναι θεραπεία…

*Πλοίαρχος Ε.Ν., συγγραφέας