Κύριο άρθρο εφημερίδας Εστία στις 25 Ιουλίου 2015

Ὁ Ἀ. Τσίπρας ἤ ἕνας νέος ἡγέτης τῆς Κεντροδεξιᾶς;

Πρό ἑβδομάδος ἀποτολμήσαμε μία πρόβλεψη: Ὅτι ὁ κ. Τσίπρας, πρό τῶν ἐντονωτάτων ἀντιδράσεων μιᾶς μεγάλης μερίδος στελεχῶν τοῦ κόμματός του γιά τήν πολιτική πού ἀναγκάσθηκε νά ἀκολουθήσει, δέν ἀποκλείεται νά ἀφήσει πίσω του τόν Σύριζα καί νά δημιουργήσει δικό του κόμμα μέ ὅσους τόν ἀκολουθήσουν. Γράψαμε μάλιστα ὅτι τό πιθανώτερο ὄνομα τοῦ κόμματος αὐτοῦ θά εἶναι «Εὐρωπαϊκή Ἀριστερά» ἤ κάτι παρεμφερές, ὅπως «Εὐρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα», δεδομένου ὅτι αὐτό εἶναι τό ὅραμα τοῦ κ. Τσίπρα. Νά ἐκφράσει τήν Ἀριστερά στήν Εὐρώπη καί να καταστεῖ ὁ κήρυκας τοῦ «εὐρω-σοσιαλισμοῦ», ὥστε να ἀποτελέσει τόν ἀντίποδα στήν «νεοφιλελεύθερη» – ὅπως τήν ἀποκαλεῖ – πολιτική πού ἐπιβάλλει ἡ Γερμανία.

Οἱ ἐξελίξεις μᾶλλον ἐνισχύουν τό σενάριο αὐτό, ἀφοῦ ἡ κατάστασις στόν Σύριζα ἔχει ἐπιδεινωθεῖ. Οἱ δυνάμεις ἀντιστάσεως εἶναι πολύ μεγάλες καί, μέσα στόν κομματικό μηχανισμό, ἴσως νά ἀποτελοῦν καί τήν πλειοψηφία. Ὁ Σύριζα ἔχει μία συλλογική δομή, κατά τά πρότυπα τῶν μαρξιστικῶν παλαιοκομμουνιστικῶν κομμάτων. Οἱ δέ ποικιλώνυμες ἐπιτροπές καί γραμματεῖες εἶναι παντοδύναμες. Δέν ἀποκλείεται λοιπόν, ὁ κ. Τσίπρας νά χάσει ἐντελῶς τήν στήριξη τοῦ κόμματός του καί νά βρεθεῖ μετέωρος. Ὅμως ὁ ἴδιος εἶναι ὁ ἀδιαφιλονίκητος πολιτικός ἡγέτης τοῦ ἀριστεροῦ χώρου, ἐνῶ ἔχει ψηφισθεῖ καί ἀπό ψηφοφόρους τῆς κεντροαριστερᾶς ἤ ἀκόμη καί τῆς κεντροδεξιᾶς. Καί γιά νά μπορέσει νά ἀξιοποιήσει τό πολιτικό του κεφάλαιο, χρειάζεται να ἡγεῖται ἑνός κόμματος ἀρχηγικοῦ καί ὄχι μαρξιστικῆς δομῆς, ὅπως εἶναι ὁ Σύριζα. Πολλῶ μᾶλλον ἀφοῦ σήμερα δέν καλεῖται νά ἀντιπολιτευθεῖ ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς, ἀλλά να κυβερνήσει τόν τόπο μέ ρεαλισμό.

Ἀνάλογα προβλήματα ὑπάρχουν καί στόν χῶρο τῆς Νέας Δημοκρατίας. Τό κόμμα αὐτό ἔχει ὑποστεῖ τεράστια πολιτική φθορά καί, μετά ἀπό τέσσερεις δεκαετίες, μᾶλλον φαίνεται νά κλείνει τόν κύκλο του. Ὑπό τήν προσωρινή ἡγεσία τοῦ κ. Μεϊμαράκη μπορεῖ ἁπλῶς νά ἀποφύγει τήν διάλυση, ἀλλά τίποτε περισσότερο. Δύσκολα μπορεῖ ἡ σημερινή Νέα Δημοκρατία νά ἐμπνεύσει τους νέους, στούς ὁποίους ἔχει ἐξαιρετικά χαμηλή ἕως ἀνύπαρκτη ἀπήχηση. Ἀλλά οὔτε διαφαίνεται ὅτι θά μπορέσει νά τούς ἐμπνεύσει στό μέλλον, ἀφοῦ ἡ ὅλη διαδικασία τῆς ἀνασυντάξεώς της καθυστερεῖ. Τά ὄργανά της ἀπεφάσισαν τήν παράταση τῆς μεταβατικῆς ἡγεσίας ἐπί ἀρκετούς μῆνες, ὅπερ σημαίνει ὅτι τό κόμμα δέν βιάζεται νά ἀνανεωθεῖ καί νά δείξει ἕνα νέο πρόσωπο στήν κοινωνία. Μάλιστα ἄν γίνουν πρόωρες ἐκλογές τό φθινόπωρο, θά ἐμφανισθεῖ ἐνώπιον τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος μέ τήν παλαιά του μορφή καί δέν θά ἔχει καμμία οὐσιαστική τύχη.

Ἐν τούτοις τό συνεκτικό στοιχεῖο στόν εὐρύτερο χῶρο τῆς κεντροδεξιᾶς εἶναι ἡ Εὐρώπη. Καί δή ἡ παραμονή τῆς χώρας στήν Εὐρωζώνη καί ἡ ταχύτερη δυνατή προσαρμογή τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας στίς εὐρωπαϊκές ἀπαιτήσεις, ὥστε νά ἀποφευχθεῖ ὁριστικῶς ὁ κίνδυνος τοῦ Grexit πού, δυστυχῶς, παραμένει ὑπαρκτός. Γιά νά μπορέσει λοιπόν να ἐκφρασθεῖ ὅλος αὐτός ὁ κόσμος πού πιστεύει στήν εὐρωπαϊκή πορεία τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος ὅμως ἀπωθεῖται ἀπό τόν παλαιοκομματισμό πού ἐκπέμπει ἡ Νέα Δημοκρατία, ἀπαιτεῖται κάτι καινούργιο. Δηλαδή ἡ δημιουργία ἑνός νέου εὐρωπαϊκοῦ σχήματος, τό ὁποῖο νά συνενώσει ὅλες τίς φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, πάνω καί πέρα ἀπό κόμματα καί ἐτικέτες, ὅπως εἶναι ἡ Νέα Δημοκρατία. Μία μεγάλη μερίδα τῶν πολιτῶν ἐπιζητεῖ ἀκριβῶς κάτι τέτοιο. Ἕναν φρέσκο πολιτικό σχηματισμό, πού θά βλέπει μόνο πρός τήν Εὐρώπη. Ἕνα ἀμιγῶς εὐρωπαϊκό κόμμα, πού θά κινεῖται σέ ὁλόκληρο τό πολιτικό φάσμα πού ἀρχίζει ἀπό τήν κεντροδεξιά και φθάνει ἀκόμη καί στήν μετριοπαθῆ κεντροαριστερά.

Μέχρι πρό τινος ἡ χώρα εἶχε χωρισθεῖ σέ δύο πολιτικά στρατόπεδα. Τούς μνημονιακούς καί τους ἀντιμνημονιακούς. Μάλιστα λόγω τῆς κυριαρχίας τῆς ἀντιμνημονιακῆς προπαγάνδας, οἱ πρῶτοι δέν τολμοῦσαν νά ἀναφερθοῦν στά ὅποια καλά τῆς ἐφαρμογῆς τῶν μνημονίων, ὅπως εἶναι οἱ διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πού οὐδέποτε ἔγιναν. Ἡ ἀντίστασις ἦταν τέτοια, ὥστε τό ἀντιμνημονιακό στρατόπεδο κέρδισε κατά κράτος, ἀναδεικνύοντας στην ἐξουσία τά δύο κατ’ ἐξοχήν ἀντιμνημονιακά κόμματα, τον Σύριζα καί τούς Ἀνεξάρτητους Ἕλληνες. Ὅμως τό μέτωπο αὐτό τῶν ἀντιμνημονιακῶν νικήθηκε ἀπό τήν πραγματικότητα. Προτοῦ καλά-καλά συμπληρωθεῖ ἑξάμηνο ἀπό τῆς ἀνόδου του στήν ἐξουσία, ἀναγκάσθηκε νά συνθηκολογήσει μέ τούς δανειστές καί νά ἀποδεχθεῖ τήν ὑπογραφή τρίτου μνημονίου. Ἐφεξῆς λοιπόν, ὁ διαχωρισμός μεταξύ μνημονιακῶν και ἀντιμνημονιακῶν θά παύσει νά ἔχει νόημα, ἀφοῦ ὅλες σχεδόν οἱ πολιτικές δυνάμεις θά ἔχουν συνάψει μνημόνια. Οἱ ἀντιδρῶντες εἶναι μέν ἀρκετοί μέσα στόν Σύριζα, ἀλλά δύσκολα θά μπορέσουν νά δημιουργήσουν εὐρύτερο ἀντιμνημονιακό ρεῦμα.

Ἔτσι, τό πεδίο στό ὁποῖο θά κριθεῖ ἡ πολιτική τοῦ μέλλοντος εἶναι ἡ Εὐρώπη. Ἀφ᾽ ἑνός ἡ παραμονή σέ αὐτήν καί ποιός θά μπορέσει νά τήν ἐγγυηθεῖ καί ἀφ’ ἑτέρου ἡ προσαρμογή τῆς οἰκονομίας στίς εὐρωπαϊκές ἀπαιτήσεις, μέ τίς λιγώτερες δυνατές ἀπώλειες στό ἐσωτερικό μέτωπο. Δηλαδή καί τά δύο στρατόπεδα πού εἶχαν χωρισθεῖ σε μνημονιακούς και ἀντιμνημονιακούς, θά κινηθοῦν μέ κοινό σημεῖο ἀναφορᾶς τήν Εὐρώπη. Θά ὑπάρξει βεβαίως καί ἄνοδος τῶν ἄκρων, ἀλλά αὐτός πού θά ἐπικρατήσει εἶναι ὅποιος ἐκφράσει καλύτερα τό εὐρωπαϊκό ὅραμα. Ἡ μᾶλλον ὅποιος προλάβει νά τό ἐκφράσει πρῶτος. Ὁ κ. Τσίπρας ὡς «Εὐρωπαϊκή Ἀριστερά», ἄν ἐγκαταλείψει τον ἀναχρονιστικό καί γεμᾶτο ἀγκυλώσεις Σύριζα; Ἤ ἕνας νέος ἡγέτης τῆς Κεντροδεξιᾶς, πού θά γυρίσει τήν πλάτη του στό παρωχημένο κομματικό κατεστημένο;