Γράφει ο Τηλέμαχος Μαράτος*

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 8 Οκτωβρίου 2016

Εκατοντάδες εκατομμύρια, δισεκατομμύρια μάλλον σκεπτόμενοι άνθρωποι στον δυτικό κόσμο, και αλλού, επί διόμισυ χιλιάδες χρόνια, οφείλουν την γνωριμία τους με την λογική και τον πειθαρχημένο τρόπο του σκέπτεσθαι στον Αριστοτέλη. Μερικές φορές ανατρέχω και εγώ στα βιβλία του όταν θυμάμαι – αμυδρώς πλέον – κάτι που έχει σχέση με τα τρέχοντα. Αυτές οι εκδρομές είναι μερικές φορές τραυματικές όταν «ανακαλύπτω» κάτι αξιοθαύμαστο και γυρνώντας σελίδα βλέπω ότι :όχι μόνον το έχω ξαναδιαβάσει – κάποτε – αλλά, επί πλέον, έχω γράψει και σχόλια στο περιθώριο – μιμούμενος τα χειρόγραφα «glossa» των μεσαιωνικών λογίων. Είναι συντριπτική η συνείδηση της βαθμιαίας απώλειας της μνήμης. Τόσες ατέλειωτες ώρες εξαφανισμένες στο τίποτα…
Όχι τελείως όμως. Κάτι απομένει, ως ίχνος και αυτό είναι ο τρόπος σκέψεως – επηρεασμένος και αυτός βεβαίως από προκαταλήψεις – αλλά κάτι μένει.

Που μπαίνει ο Αριστοτέλης; (Υπομονή). Στα τρέχοντα παρατηρώ ότι, χωρίς εξαίρεση, όταν συζητείται η πώληση, ιδιωτικοποίηση, η ακόμη και πτώχευση μιάς εταιρείας το πρώτο ζητούμενο είναι η «εξασφάλιση των εργαζομένων». Η κοινωνία αντιμετωπίζει αυτή την «συνθήκη εκ των ούκ άνευ», με κατανόηση και ανθρωπιστική ευαισθησία. Πράγματι η εικόνα εκατοντάδων – ή χιλιάδων – ανθρώπων που αντιμετωπίζουν την πιθανότητα να βρεθούν άνεργοι «στον δρόμο» είναι λυπηρή και ιδιαίτερα απελπιστική, για εκείνους που τους αφορά άμεσα. Οι εργαζόμενοι εκμεταλλευόμενοι αφ ενός αυτή την ευαισθησία, που ο κόσμος νομίζει ανέξοδη, , ενώ αφ ετέρου αντιλαμβάνονται την πίεση των ενδιαφερομένων να κλείσει μία δουλειά, κατορθώνουν συχνά, ως αποτέλεσμα, να «κατοχυρώσουν» αστρονομικές αμοιβές και άλλα κεκτημένα. Όπως προνομιούχους λιμενεργάτες που φορτώθηκε η “Cosco” (εις βάρος της τιμής της προσφοράς της βεβαίως) ή άλλα επιδόματα που πληρώνονται σε πρώην εργαζομένους της «Ολυμπιακής» τα οποία φορτωθήκαμε όλοι οι υπόλοιποι – εκόντες άκοντες.

Καιρός όμως να επανέλθουμε στον Αριστοτέλη. Από μνήμης – με πιθανές ατέλειες. Ο Μέγας Διδάσκαλος ήταν μοναδικός στους ορισμούς και τις κατηγορίες. Θυμάμαι, από τα «Μετά τα Φυσικά» κάτι που έμεινε ανεξίτηλο: (περίπου) ότι η καρέκλα είναι για να κάθεται κανείς (εξ ού και στα ελληνικά «κάθισμα») και «ο περίπατος διά την ευεξίαν» ή την υγείαν, ή κάπως έτσι. Η ουσία δηλαδή ενός πράγματος (ή όπως έλεγαν ο mutatis και ο mutandis εις τους διαλόγους τους) η ουσία ενός οργανισμού ή «συλλογικότητος» είναι ο σκοπός του. Η ουσία δηλαδή των αναρχικών αντιεξουσιαστών είναι η καταστροφή της κοινωνίας.

Η ουσία και ο σκοπός υπάρξεως των λεωφορείων – τραίνων κτλ – είναι η μεταφορά των επιβατών. Ο βιοπορισμός του προσωπικού είναι ένα δίκαιο παρεπόμενο, δευτερεύον όμως, όπως η δυνατότης αυτοματοποιημένης κινήσεως έχει αποδείξει. Παρά ταύτα συχνότατα συνδικαλισταί που ελέγχουν συνδικάτα σε παντός είδους μεταφορές δεν διστάζουν να κηρύξουν απεργίες, ακόμη και για καθαρά πολιτικούς λόγους, αδιαφορώντας για το κόστος στην κοινωνία. Μάλιστα όταν η μόνη πηγή εσόδων παραμένει ο τουρισμός.

Η ουσία του εστιατορίου είναι η παροχή γευμάτων στους πελάτες. Εάν υποθέσουμε ότι ένα εστιατόριο κλείνει την ώρα του φαγητού για να γευματίσουν οι μάγειροι και οι σερβιτόροι, ασφαλώς τότε το μέλλον του εξαρτάται μόνον από την υποχρεωτική προσέλευση των πελατών. Δηλαδή ως εστιατόριο φυλακής ή σοσιαλιστικής οικονομίας που είναι κάτι παρόμοιο.

Όλα τα συνδικάτα, οι συντεχνίες και τα συνδικαλιστικά όργανα γενικώς εργάζονται βάσει της αρχής ότι η ουσία και σκοπός τους είναι (φαινομενικά) το συμφέρον των μελών τους. Αυτό όμως είναι το πρόσχημα πίσω από το οποίο κρύβεται ότι εκείνο για το οποίο πράγματι ενδιαφέρονται είναι η μεγίστη δυνατή εκμετάλλευση της απειλής της απεργίας για την μεγιστοποίηση των προσωπικών προνομίων των συνδικαλιστών, ενώ η βελτίωσις των συνθηκών των εργαζομένων είναι παρεπόμενο. – Αναγκαίο όμως για την διατήρηση της δημοτικότητός τους μεταξύ των εργαζομένων. Κραυγαλέα περίπτωσις η παιδεία όπου ενώ η ουσία και ο σκοπός της είναι η μόρφωσις των μαθητών, η ανύψωσις του επιπέδου τους και της συνειδήσεώς τους ως υπευθύνων πολιτών, στην πραγματικότητα όλο το σύστημα λειτουργεί ως πλατφόρμα προωθήσεως των συμφερόντων των συνδικαλιστών. Ενώ συγχρόνως «εκπαιδεύει» τα παιδιά στην αέναη και θορυβώδη διεκδίκηση δικαιωμάτων χωρίς ανάλογη υπενθύμιση των υποχρεώσεων τους.

Ο παραλογισμός είναι εδώ φανερός γιατί εκτός από τον βιοπορισμό των εργαζομένων (και την ευμάρεια και πολιτική δύναμη των συνδικαλιστών) μία επιχείρησις, ένας οργανισμός, πρέπει να εξυπηρετεί τον κοινωνικό σκοπό και την οικονομική λογική της υπάρξεώς της. Δηλαδή να παράγει π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα, παπούτσια, εκπαίδευση, τρόφιμα ή οτιδήποτε. Ο λόγος που κοινωνικός σκοπός της χρησιμότητος μιάς επιχειρήσεως είναι υποδεέστερος, και απλώς προσχηματικός ή παρεμπίπτων του ουσιαστικού, είναι η αιτία που έχει ως αποτέλεσμα το κατώτατο επιπέδο εξαθλιώσεως σε όλες τις χώρες που απήλαυσαν (ή απολαμβάνουν) τον υπαρκτό σοσιαλισμό στην πράξη.

Ονειροπαρμένος όμως πρέπει να έγραψα αυτό το κείμενο φανταζόμενος ότι αιώνιοι φοιτητές, αγράμματοι, που δεν ξέρουν, καν, πως λεγότανε ο Χέ-Ν-γκελ θα διάβασαν ποτέ Αριστοτέλη.

*Πλοίαρχος Ε.Ν., συγγραφέας